گمان در رکعات نماز
حدیث با موضوع تکبر
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از حضرت زهرا سلام الله علیها که فرمودند: ...فَرَضَ اللَّهُ الْإِیمَانَ تَطْهِیراً مِنَ الشِّرْکِ وَ الصَّلَاةَ تَنْزِیهاً عَنِ الْکِبْر... .
خداوند متعال ایمان را برای پاکیزگی از شرک قرار داد و نماز را برای دوری از تکبر و خود خواهی. ( من لا یحضره الفقیه ؛ ج3 ؛ ص568)
توضیحات
اگر کسی در حال نماز خواندن نسبت به رکعات نماز تردیدی برایش پیش بیاید مثلا نمی داند رکعت اول است یا سوم و احتمال بیشتر و گمان داشته باشد که رکعت سوم است، وظیفه اش چیست؟
در جواب عرض می شود: چنانچه انسان نسبت به رکعات نماز گمان داشته باشد، گمان در رکعات نماز، حکم یقین را دارد، مثلا اگر انسان در رکعات نماز نمی داند یک رکعت خوانده یا دو رکعت اما احتمال بیشتر بدهد که دو رکعت خوانده است، در این صورت بنا می گذارد که دو رکعت خوانده است. در همین زمینه به چند نکته عزیزان توجه کنند:
1. اینکه گمان در رکعات در حکم یقین است فرقی بین نمازهای دو رکعتی و سه رکعتی و چهار رکعتی ندارد. و همچنین فرقی ندارد در نمازهای واجب یومیه باشد یا در نمازهای واجب دیگر مثل نماز آیات.
2. بطور کلی چنانچه هر گاه انسان در رکعات نماز شک کرد نمی تواند بلافاصله نمازش را بهم بزند بلکه باید مقداری فکر کند تا شاید شکش برطرف شود و چنانچه مقداری فکر کرد و به یک طرف احتمال بیشتر بدهد بنا را بر همان طرف می گذارد. مثلا کسی که در نماز صبح شک کند که یک رکعت خوانده یا دو رکعت، مقداری فکر می کند چنانچه احتمال بیشتر بدهد که دو رکعت خوانده بنا را بر همان رکعت دوم می گذارد. و چنانچه بعد از فکر کردن به یک طرف احتمال بیشتر ندهد در این صورت به احکام شک در رکعات نماز عمل می کند.(رساله مراجع م 1166 و م 1234)
3. در حد تذکر عرض می کنم که حکم گمان در افعال نماز با حکم گمان در رکعات نماز متفاوت است.
خداوند متعال به همه ما توفیق حضور قلب در نماز را عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و ال محمد
