سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم
گاهی سؤال میشود که چرا امام حسن(ع) صلح کرد و امام حسین(ع) قیام کرد؟
اولاً اسلام، نه دین جنگ است و نه دین صلح، در شرایطی، جنگ را تجویز میکند و در شرایطی، صلح را. خود نبی مکرم اسلام(ص) نیز هم جنگ داشتند و هم صلح؛ مانند صلح حدیبیه با مشرکان مکه.
ثانیاً شرایط امام حسن(ع) با امام حسین(ع) متفاوت بود و همین تفاوتها، عملکرد متفاوتی را میطلبید:
تفاوت یاران: اکثر سپاه امام حسن(ع)، نیروهای مخلصی نبودند و خیلی زود فریب معاویه را خوردند، حتی برخی از آنها به خیمه امام حمله کردند. خود امام مجتبی(ع) در جایی علت صلح را نداشتن یاران واقعی، معرفی کرده و فرمودند: به خدا سوگند، من از آن جهت کار را به او (معاویه) سپردم که یاوری نداشتم. اگر یاوری می داشتم شبانه روز با او می جنگیدم تا خداوند میان من و آنان حکم کند(بحار،ج44،ص147).
در مقابل، لشکر امام حسین(ع)، یارانی بودند که حضرت در وصفشان فرمود: «من یارانی باوفاتر و بهتر از یاران خود نمیشناسم».( الارشاد، ج۲، ص۹۱-۹۴)
تفاوت دشمنان: معاویه با یزید فرق میکرد؛ معاویه برخلاف یزید، شخصی مکار و باهوش بود که توانسته بود با ظاهرسازی، چهرهای موجه و قابل دفاع به خود بگیرد. او از هر روش مشروع و نامشروعی استفاده میکرد تا مخالفان خود را سرکوب کند. بنابراین، لازم بود زمان بگذرد تا چهره واقعی او آشکار شود. مردم پس از بیست سال مشاهده ظلم و همچنین نقض مکرر پیمان صلح توسط معاویه، خودشان تقاضای قیام علیه او را داشتند. به طوریکه هجده هزار کوفی به امام حسین(ع) نامه نوشتند.
خود امام مجتبی(ع) نیز فرموده بودند: «قیام، پس از معاویه صورت میپذیرد». بنابراین، اگر ایشان نیز در شرایط اباعبدالله(ع) بودند قیام میکردند همچنانکه امام حسین(ع) در شرایط امام مجتبی(ع) صلح کرده بودند.
خداوند توفیق اطاعت از امامان را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد