دیرکرد
حدیث با موضوع تجارت
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم از امام صادق علیه السلام روایت شده که می‌فرمایند:
مَنْ لَمْ یَتَفَقَّهْ فِی دِینِهِ ثُمَّ اتَّجَرَ تَوَرَّطَ الشُّبُهَاتِ؛
کسی که احکام دین خود را نیاموزد وتجارت کند، در کام (ورطه ) شبهات فرو خواهد رفت. (وسائل الشیعة ؛ ج17 ؛ ص382)
توضیحات
یکی از سوالاتی که فراوان پرسیده می شود این است که گرفتن دیرکرد در برابر دین جایز است؟ ( جهت اطلاع: دیرکرد در مالیات و جریمه راهنمایی و رانندگی و مانند این دو دیرکرد در برابر دین نیست و حکم دیر کرد را ندارد.) دیر کَرد را می توان به دو قسم تقسیم کرد:یک قسم از دیرکرد به نظر همه‌فقها حرام است که در ضمن مثالی توضیح می‌دهم مثلا اگر کسی کالایی را به صورت نسیه شش ماهه بفروشد چنانچه خریدار بعد از تمام شدن مدت مثلا با چند ماهی تاخیر، بدهی خود را پرداخت کند فروشنده دربرابر تاخیر پرداخت بدهی، وجهی دریافت نماید، حرام است .درحالی که در ضمن قرارداد نسبت به مقدار تاخیر، شرط خسارت نشده باشد .جامع المسائل (فارسى - فاضل)،ج1،ص:274.
قسم دوم این است که فروشنده هنگام فروش کالای مدت دار با خریدار در هنگام بستن قرارداد شرط کند که چنانچه بدهی را در سررسید مشخص، پرداخت نکند وجهی معین بابت خسارت بپردازد، که دیرکردهای بانکی از همین قبیل است این نوع وجه خسارت که در ضمن قرارداد شرط شده به نظر برخی (ایت الله مکارم و همچنین رهبری ) مراجع از جمله امام خامنه ای اشکالی ندارد هر چند برخی مراجع جایز نمی دانند. استفتائات ایت الله سیستانی س 359 و 364 (ایت الله مکارم در سایت: جریمه دیر کرد هر گاه به عنوان یک قانون بانکی طبق محاسبه سود پول اعمال شود نوعی ربا خواری و حرام است. و اگر به عنوان تعزیر در برابر‌تاخیر در‌پرداخت‌دین‌باشد(در فرض‌عدم اعسار) مبلغ‌آن جریمه متعلق به بیت المال است نه سیستم بانکی. و اگر به عنوان شرط ضمن العقد در آید و به وام‌گیرندگان تفهیم شود و آنها موافقت کنند می‌تواند مشروع باشد و در این صورت نیز سزاوار است انصاف را رعایت کنند .مقام معظم رهبری در سایت :دریافت جریمه دیر کرد برای معوقات بانکی و همچنین دریافت دیرکرد جرایم تخلفات ساختمانی توسط شهرداریها از متقاضیان چه حکمی دارد؟ اگر بر اساس قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی و مورد تأیید شورای محترم نگهبان، انجام گیرد، اشکال ندارد. و ضعیت: پاسخ‌داده شده شماره استفتاء:437318 تاریخ استفتاء: 1393/02/14آیا دینی‌که پول نقد است و بر ذمه مدیون می باشد زمان تحویل‌طلبکار می تواند جریمه دیر کرد یا همان تاخیر تادیه مطالبه کند؟جایز نیست.
تعجیل در فرج امام زمان سلامتی مراجع عظام خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد.
