سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم-
قرآن کریم میفرماید: خداوند هر کس را بخواهد هدایت میکند و هر کس را بخواهد گمراه میکند. سوال این است که اگر هدایت و ضلالت به دست خداست پس ما چه نقشی داریم؟
اولاً طبق آیات دیگر، خداوند هیچ کسی را بدون دلیل گمراه نمیکند، بلکه این خود افراد هستند که زمینه گمراهی خود را فراهم میکنند؛ مانند ظالمان، کافران و مسرفان.
نکته دوم: هدایت الهی دارای دو معنا و دو مرحله است: هدایت ابتدایی که شامل همه انسانها میشود و به این معناست که پروردگار، امکانات لازم برای رسیدن به سعادت را در اختیار همه قرار داده است؛ هم فطرت و عقل و وجدان را در همه انسانها قرار داده و هم انبیا و اولیا و قرآن را برای هدایت آنها فرستاده است. در این مرحله، گمراهی و ضلالت معنا ندارد.
مرحله و معنای بعدی هدایت این است که خداوند انسان را به گونهای آفریده و سنتها و قوانینی در عالم و در وجود انسان قرار داده، که هم میتواند راه حق را انتخاب کند و هم راه باطل را؛ حال اگر مسیر حق را در پیش گرفت، دائماً بر ایمان و هدایش افزوده میشود و اگر راه باطل را انتخاب کرد، پیوسته از رحمت و هدایت دور خواهد شد. معنای ضلالت الهی نیز همین است.
مانند کسی که در یک امتحان رد میشود. این خود اوست که نتوانسته قبول شود اما میگویند معلم او را انداخت و قبول نکرد، زیرا معلم بوده که شرایط و قوانین امتحان را ایجاد کرده. در اینجا هم خود شخص است که مسیر باطل را انتخاب کرده، اما قوانین وجود او و سنتهای عالم را خدا اینطور قرار داده که اگر او خودش خواست بتواند این راه را انتخاب کند و چیزی مانعش نشود. بنابراین، یک جهت گمراه شدن مربوط میشود به اختیار خود شخص و جهت دیگرش مربوط میشود به شرایط و مقرارتی که خداوند وضع کرده.
نکته پایانی اینکه، در درگاه خداوند، راه همیشه برای تغییر مسیر و دوباره امتحان دادن باز است؛ مانند حر که در نهایت، به هدایت الهی رسید.
خداوند توفیق فهم معارف دین به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم-
امام علی ( علیه السلام ) درباره فواید دنیوی دنیا می فرماید:
ادْفَعُوا أَمْوَاجَ الْبَلَاءِ عَنْکُمْ بِالدُّعَاءِ قَبْلَ وُرُودِ الْبَلَاءِ:
امواج بلا را قبل از ورود آن با دعا دفع کنید (نهج البلاغه؛ حکمت 146)
برخی از آثار دنیوی آن به شرح زیر است:
1. دفع بلاها: یکی از خصوصیات عالم دنیا، وجود بلاها و مصیبتهای مختلفی است که گریبانگیر موجودات آن میشود. یکی از راههای دفع این بلاها، دعا کردن است. لذا امام صادق ( علیه السلام ) میفرماید: «هر کس که از بلایی ترسید، و سپس دعا کرد، خدا آن بلا را از او دور میکند( فلاح السائل ، ص 29)
2. زیاد شدن روزی: یکی دیگر از آثار دعا، زیاد شدن روزی است. پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) در این باره میفرماید: «دعا، روزی را فراوان میکند ( فلاح السائل ، ص 28)
3. نجات از دشمن: در روایات مختلف آمده است؛ دعا مانند سلاحی بُرّنده و شمشیری کُشنده، انسان را از شرّ دشمن نگه داشته و او را از آسیب او نجات میدهد؛ مثلا پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمودند: «آیا شما را راهنمایى ننمایم به جنگ افزارى که شما را از دشمنانتان نجات داده و روزیهایتان را افزون گرداند؟» گفتند: بله. فرمود: «شب و روز پروردگارتان را بخوانید؛ زیرا بهراستى که دعا، سلاح مؤمنان است ( فلاح السائل ، ص 28)
4. شفای دردها و بیماریها: امام صادق ( علیه السلام ) فرمود: «بر شما باد به دعا؛ زیرا آن درمان هر دردى است»( ترجمه کافی، ، ج 2، ص 470)
خداوند دعاهای ما را برآورده به خیر کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن در اهمیت دعا می فرماید:
قُلْ مَا یَعْبَأُ بِکُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُکُمْ:
بگو: «اگر دعاى شما نباشد، پروردگارم هیچ اعتنایى به شما نمىکند.(آیه 77 فرقان)
دعا در اسلام اهمیت زیادی دارد که برخی نقل میشود:
1. محبوبترین کارها: امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: محبوبترین کارها به سوى خدا در همه روى زمین دعاست» (مکارم الأخلاق 2 / 9 / 1985.)
2. مغز عبادت: الدعا مخ العباده؛ دعا مغز عبادت است (بحار، ج 93، ص 300)
3. درمان هر دردی: بر تو باد به دعا، زیرا دعا درمان از هر دردى است(کافی، ج2، ص470)
4. برگرداندن قضای حتمی توسط دعا: قضای الهی را چیزی جز دعا برنمی گرداند.( بحار، ج 90، ص 296)
5. سلاح مومن: پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود: الدعاء سلاح المومن؛ دعا، اسلحه مؤمن است.( کافی، ج 2، ص 864)
6. افزایش روزی و دفع بلا: امام صادق ( علیه السلام ) فرمودند: دعای مؤمن در حق برادر دینی غایب خود مستجاب میشود و باعث زیاد شدن روزی و دفع ناگواریها خواهد بود.( وسائل، ج ٤، ص ١١٤٧)
خداوند دعاهای ما را برآورده به خیر کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم-
امام صادق علیه السلام درباره دعا کردن می فرمایند:
عَلَیْکُمْ بِالدُّعَاءِ فَإِنَّکُمْ لَا تَقَرَّبُونَ بِمِثْلِهِ :
شما را سفارش مى کنم به دعا کردن، زیرا با هیچ چیز به مانند دعا به خدا نزدیک نمى شوید (کافى، ج 2 ، ص 467 ، ح 6)
برخی از آثار اخروی و معنوی دعا عبارتند از:
1-نجات از دوزخ: پیامبر(ص) میفرمایند: در قیامت امر میشود عدهای را به جهنم ببرند ، خداوند به مالک جهنم میفرماید: به آتش بگو پاهایشان را نسوزاند چونکه با آن به مساجد میرفتند، صورتشان را نسوزاند به خاطر وضو گرفتنشان و دستهایشان را نسوزاند چون هنگام دعا دستها را بالا میگرفتند (عوالی اللآلی، ج 1، ص 360)
2- محبوبیت نزد خدا: انجام هر عبادتی انسان را محبوب درگاه حق تعالی میکند و دعا یکی از آن عبادات و بلکه افضل آن است. خداوند در قرآن کریم از حضرت ابراهیم به خاطر دعاکردنش تعریف و تمجید میکند.(هود/75)و امام صادق ـ علیه السّلام ـ میفرمایند: »نزد خداوند متعال، مقام و منزلتی هست که کسی به آن نمیرسد مگر با درخواست و دعا(کافی، ج 2، ص466)
3- زنده شدن دل: امام علی ( علیه السلام ) فرمود: هر که به یاد خدای سبحان باشد , خداوند دلش را زنده و اندیشه و خردش را روشن گرداند . (میزان الحکمه / ج 4 / ص 1857)
4- سلامت ماندن از شیطان : امام على(ع) فرمود: بسیار دعا کن تا از گزند شیطان، در امان بمانى.( بحار، ج ۷۸، ص ۹)
خدواند دعاهای ما را برآورده به خیر کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم
امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: « الدَّاعِی بِلَا عَمَلٍ کَالرَّامِی بِلَا وَتَرٍ»؛
«دعاکننده ای که بدون عمل است مثل کمان بدون زه می باشد. (غررالحکم، ص 193، ح 3767)
در روایات موانعی برای استجابت دعا ذکر شده است که برخی را عرض می کنیم:
1. تلاش نکردن : انسان باید در راستای همان دعایی که کرده تلاش و کوشش کند و گرنه دعای او مستجاب نخواهد شد.
و از این جهت در روایات آمده: شخصی که در خانه نشسته و از خدا درخواست رزق می کند خدا دعای او را مستجاب نمی کند. (کافی، ج 2، ص 511)
2. گناه: از امام باقر(ع) روایت شده: «گاهی بنده ای به درجه ای می رسد که بناست دعایش به زودی یا آینده نزدیک مستجاب شود ولی گناهی از او سر می زند، آنگاه خداوند به ملائکه خطاب می کند: حاجت او را برآورده نکنید چرا که او متعرض سخط من شد و مستحق محرومیت. (وسائل ج 7، ص 145)
3. ظلم به دیگران: خداوند به حضرت عیسی(ع) فرمود: به مردم بگو دعای کسی که به دیگران ظلم کرده را مستجاب نخواهم کرد. (عدة الداعی، ص 66)
4. خلاف حکمت و مصلحت بودن : از خداوند حکیم در حدیث زیبای قدسی حکایت شده: ای بندگان من در آنچه به شما امر کرده ام عبادت و بندگی مرا انجام دهید و مصالح خود را به من یاد ندهید، چرا که من عالم ترین به مصالح شما هستم و نسبت به مصالح شما بخل نمی ورزم. (تنبیه الخواطر، ص 350)
5. لقمه حرام : رسول خدا(ص) فرمود: «هر کس لقمهای از حرام بخورد، تا چهل شب نمازش قبول نمیشود و تا چهل صبح دعایش مستجاب نمیگردد»(بحار، ج ۶۳، ص ۳۱۴)
خداوند دعاهای ما را با خیر و مصلحت، استجابت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم-
خداوند در قرآن می فرماید:
ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ:
مرا (با خلوص دل) بخوانید تا دعای شما را مستجاب کنم (آیه 60 غافر)
در روایات عواملی برای استجابت دعا ذکر شده است که برخی را ذکر می کنیم:
1. ایمان به خدا: اینکه باور داشته باشیم که همه امور به دست اوست و تا او نخواهد هیچ خیر و شری از ما دور یا به ما نمی رسد؛ از این روی خداوند در آیه تلاوت شده، می فرماید: [«مرا» بخوانید [و امید به دیگران نداشته باشید] تا دعایتان مستجاب شود. در روایت آمده: که هرگاه یکی از شما اراده کرد که از خداوند چیزی بخواهد و دوست داشت تا دعایش مستجاب شود، باید از همه مردم «ناامید» شود و فقط به او «امیدوار» باشد پس هرگاه این حالت را خداوند در قلب او دید هرچه او بخواهد خداوند به او عطا می کند. (وسائل ج 7، ص 143)
2. حضور قلب: موقع دعا حضور قلب داشته باشیم و با تمام وجود از او درخواست کنیم چرا که حکایت شده: دعایی که با بی توجهی و بدون حضور قلب باشد خداوند مستجاب نمی کند. (کافی، ج 2، ص 473)
3. حضور در جمع مؤمنین: از امام صادق(ع) نقل شده: هیچ جماعت چهل نفری نیستند که دعا کنند مگر اینکه خداوند دعایشان را مستجاب می کند و ... (کافی، ج 2، ص 487) و خود ایشان هم به هنگام مشکلات زن و فرزندان را جمع می کرد و دعا می کرد و آنها آمین می گفتند. (کافی، ج 2، ص 487)
4. به صورت جمع دعا کردن و نه فقط برای خود دعا کردن :پیامبر اکرم(ص) : هرگاه شخصی از شما دعا کرد پس به صورت جمع دعا کند، چرا که برای همه خواستن، دعا را به استجابت نزدیک تر می کند. (کافی، ج 2، ص 487)
5. دعا برای دیگران: در این زمینه روایات و تأکیدات فراوانی رسیده است چنانکه حضرت زهرا(س) نیز شب تا به صبح را به عبادت و در حال دعای به دیگران می گذراند و می فرمود: «الجار ثم الدار» «اول همسایه بعد خودمان». (وسائل الشیعه، ج 7، ص 113) و در روایات فراوانی نقل شده که دعای به دیگران از جمله دعاهایی است که خداوند وعده استجابت آن را داده (کافی، ج 2، ص 509) و چندین برابر آن دعا را در حق خود دعا کننده مستجاب می کند. (کافی، ج 2، ص 508)
خداوند دعاهای ما را با خیر و مصلحت، استجابت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید:
«خُذْ مِنْ أمْوالِهِم صَدَقة تُطَهِّرُهُم وَ تُزَّکیهم بِها...»
«از اموال آنها صدقهای بگیر تا به وسیله آن، آنها را پاک سازی و پرورش دهی. (توبه/ 103)
از آیات قرآن استفاده میشود صدقه دارای شرایطی میباشد که خدمت شما عرض میکنیم:
1- صدقه باید از اموال حلال و خوب و سالم باشد: أنْفِقُوا مِنْ طَیّباتِ ما کَسَبْتُمْ وَ: از قسمتهای پاکیزه اموالی که (از طریق تجارت حلال) به دست آوردید، انفاق کنید!» (آیه267 بقره)
2- بهتر است که صدقه و انفاق مخفی باشد. «وَاِنْ تُخْفُوها وَ تُؤتُوها الفُقَراءَ فَهُوَ خَیرٌ لَکُمْ » «هر گاه آنها را مخفی ساخته و به نیازمندان بدهید برای شما بهتر است.» (آیه271 بقره)
3- صدقه و انفاق همراه با آزار و منّت نباشد: لاتُبْطِلُوا صَدَقاتِکُمْ بِالمَنِّ :بخششهای خود را با منّت و آزار باطل نسازید (آیه264 بقره)
4- انفاق و صدقه باید با اخلاص باشد. «یُنْفِقُونَ أموالَهُمْ ابتِغاءَ مَرضاتِ اللهِ» «کسانی که اموالشان را برای جلب خوشنودی خدا انفاق میکنند» (آیه265 بقره)
5- انفاق و صدقه از اموالی باشد که آنها را دوست داریم و مورد علاقه ماست. «لَنْ تَنالُوا البِرَّ حَتّی تُنْفِقُوا مِمّا تُحِبُّونَ...» «هرگز به (حقیقت) نیکوکاری نمیرسید مگر این که از آن چه دوست میدارید (در راه خدا) انفاق کنید(آیه92 آل عمران)
خداوند توفیق عمل به دستورات دین را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید:
« صُنْعَ اللَّهِ الَّذی أَتْقَنَ کُلَّ شَیْءٍ»:
( این کار ) صنع و آفرینش خداوندی است که هر چیزی را محکم و استوار آفریده است (آیه 88 نمل)
از بررسی آیات و روایات به دست میآید، که اکثر قوانین اسلام بر اساس محکمکاری و استاندارد، پایهریزی شدهاند که به برخی از آنها اشاره میشود:
1- محکم کاری در اعتقادات: اگر اعتقادات بر مبنای باطل و مسایل خرافی پایه ریزی شود، باعث رشد و ترقی نمی شود؛ از این جهت در رساله های علمیه آمده است که اصول دین واعتقادات اصلی با عقل و دلیل مشخص میشود و باید فرد به یقین برسد.
2- مسائل علمی: پیامبر(ص) میفرماید: «قَیدُوا العِلمَ بِالکِتَابه ؛ دانش را با نوشتن در بند کشید.» (أعلامالدین، ص82) بشر امروز هر چه دارد از کتاب و نوشتن است و همه ذخایر علمی گذشتگان در نوشتههای او جمع است؛ وگرنه هیچگاه ممکن نبود علوم گذشتگان به آیندگان منتقل شود.
3-امور اجتماعی: درقرض و بقیه معاملات دستور اسلام بر نوشتن و محکم کاری است تا بعدا به مشکل نخورد. خداوند در بزرگترین آیه قرآن میفرماید: إِذَا تَدَاینْتُمْ بِدَینٍ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى فَاکْتُبُوهُ (هنگامی که بدهی مدّتداری به یکدیگر پیدا کنید، آن را بنویسید و باید نویسندهای از روی عدالت، (سند را) در میان شما بنویسد.» (آیه 282 بقره)
4- ساختمان سازی: امام صادق دربارة استحکام بنا می فرماید: « هر که ساختمانی بسازد و از آن کم بگذارد، ا جری ندارد (المحاسن، ج2، ص608)
تأکید این روایت بر این است که نباید به خاطر ارزانسازی، از نکات ایمنی و استحکام بنا کاست.
خداوند استحکام در دین و دنیا به ما عنایت بفرماید به برکت صلوت بر محمد و آل محمد
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن می فرماید:
(فَلَمّا نَسوا ما ذُکّروا بِهِ فَتَحنا عَلَیهِم اَبوَاب کُلِّ شَیءٍ):
پس هنگامی که فراموش کردند آنچه را به آن تذکر داده شده اند (مثل خدا و قیامت)، درهای همه چیز را به روی آنها گشودیم.(آیه 44 انعام)
خداوند در موردبرخورد با مردم به شیوه ها و سنتهای مختلف برخورد میکند، یکی از سنتها این است که به کفار و افرادی که گناه زیادی می کنند مهلت میدهد و نعمت فراوان میدهد تا آنها یاد خدا را فراموش کنند و با گناه بیشتر در قیامت عذاب بیشتری شوند.
در روایتی از امام صادق علیه السلام نقل شده است که شخصی از امام معنای (سنستدرجهم من حیث لایعلمون-182 اعراف) پرسید. امام در جواب فرمود: این در باره بنده ای است که گناه می کند و در اثر آن نعمتهای تازه ای به او رو می آورد، واین نعمتها او را از استغفار از گناهش باز می دارد(کافی ،ج2،ص452)
پیامبر(ص) فرمودند: «زمانی که بندهای هرچه درخواست انجام دهد و خداوند نیز به او عطا کند، در حالی که آن بنده بر انجام گناه پایبند است؛ این استدراج برای آن بنده است»( کافی، ج۲، ص۹۷)
فلسفه مهلت دادن به کفار و گنهکاران سرکش؛ ازدیاد در گناه و عذاب الهی است. خداوند می فرماید: «وَ لا یَحْسَبَنَّ الَّذینَ کَفَرُوا أَنَّما نُمْلی لَهُمْ خَیْرٌ ِلأَنْفُسِهِمْ إِنَّما نُمْلی لَهُمْ لِیَزْدادُوا إِثْمًا وَ لَهُمْ عَذابٌ مُهینٌ؛ و البته نباید کسانی که کافر شده اند تصور کنند این که به ایشان مهلت می دهیم برای آنان نیکوست، ما فقط به ایشان مهلت می دهیم تا بر گناه خود بیفزایند و آنگاه عذابی خفت آور خواهند داشت.»( آل عمران، آیه 178 ) یعنی خداوند به کفار مهلت می دهد و این مهلت در حقیقت یک بستر آزمایشی است که انها خود را در آن محک بزنند. اما آنها به سوء اختیار خود راه گمراهی را بر می گزینند و فریب امهال الهی را می خورند و غرق در گناه می شوند. به بیان دیگر این ازدیاد گناه، نتیجه و عاقبت غفلت آنها از هشدارهای خداوند است.
خداوند ما را به خودمان وانگذارد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است از حضرت رضا علیه السلام که میفرمایند:
إِنَّمَا أُمِرُوا بِالصَّوْمِ لِکَیْ یَعْرِفُوا أَلَمَ الْجُوعِ وَ الْعَطَشِ فَیَسْتَدِلُّوا عَلَى فَقْرِ الْآخِرَة... .
مردم به انجام روزه امر شده اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بیچارگى آخرت را بیابند. (وسایل الشیعه ج 10 ، ص: 9)
چند نکته درباره نیت روزه:
1. روزه از عبادات است و لازم است که با نیت بجا آورده شود و در موقع نیت لازم نیست که به زبان بگوید یا از قلب خود بگذراند بلکه همین اندازه که اگر از فرد روزه دار پرسیده شود به چه علت مبطلات روزه را مرتکب نمی شود بگوید برای اطاعت از فرمان خدا (سیستانی: از روی تذل و بندگی در پیشگاه خداوند) از مبطلات روزه از اذان صبح تا مغرب خود داری می کنم، برای نیت کافی است. و نشانه داشتن نیت می تواند بلند شدن و سحری خوردن در نیمه شب به منظور روزه گرفتن باشد. هر چند برای روزه گرفتن سحری خوردن واجب نیست. (رساله مراجع م1550)
2. انسان از اول شب ماه رمضان تا اذان صبح هر وقت نیت روزه فردا را داشته باشد، اشکالی ندارد. لذا اگر شب با نیت روزه ماه رمضان بخوابد و برای سحر هم بیدار نشود روزه اش صحیح است. (رساله مراجع م152)
3. انسان می تواند در شب اول ماه رمضان قصد گرفتن روزه همه ماه را بکند و لازم نیست این نیت هر روز ایجاد شود. (رساله مراجع م 1551)
خداوند متعال همه ما را جزء روزه داران واقعی ماه مبارک رمضان قرار بدهد به برکت صلوات بر محمد و ال محمد.
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم
پیامبر(ص) می فرمایند:
انّ الجنّه باباً یدعی الدّیان لا یدخل منه الّا صائمون:
برای بهشت دری است به نام ریّان که فقط روزهداران از آن در داخل میشوند.( بحار الانوار، ج 96، ص 252)
برخی از اثرات روزه عبارتند از:
1-ورود به بهشت: روزه یکی از راهها و اسبابی است که خداوند برای در امان ماندن از آتش دوزخ قرار داده است. پیامبر(ص) درباره این حکمت و فلسفه روزه میفرماید: الصوم جنهْ من النار؛ روزه سپر آتش (جهنم) است؛ یعنى به واسطه روزه گرفتن انسان از آتش جهنم در امان خواهد بود.»(الکافى، ج 4، ص 162)
2-تعادل اقتصادی: امام صادق (ع) میفرماید: به راستی خداوند روزه را واجب کرده تا به وسیله او بین اغنیا و فقرا مساوات و برابری وجود آید و این برای آن است که ثروتمندانی که هرگز درد گرسنگی را احساس نکردهاند، به فقرا ترحم کنند. زیرا اغنیا هرگاه (خوردن و آشامیدنی) اراده کردند (و هوس هر نوع مأکولات و مشروبات کردند) برایشان میسر است. پس خداوند تبارک و تعالی (روزه را واجب کرد) که بین بندگانش از فقیر و غنی، برابری به وجود آورد و اینکه سرمایهداران مسلمان درد گرسنگی را لمس کنند تا بر ضعفاء رقّت آورند و بر گرسنگان عالم ترحم کنند.( وسایل الشیعه، ج 7، ص 3)
3- آمادگی برای سایر عبادت ها
موفقیت در گرفتن روزه، با قبول تمام سختی های آن، مقدمه حضور دائمی برای دیگر برنامه های آسان و انسان ساز را در او به وجود می آورد. از سویی دیگر تمرین یک ماهه، خود فرصتی برای انس هرچه بیشتر با برنامه های دینی خواهد بود. از این جهت پیامبر(ص) روزه را به منزله دروازه ورود به شهر بندگی دانسته و می فرماید: برای هر چیزی دری است و در عبادت روزه است.» (محجة البیضاء، ج2، ص122)
خداوند ما را جزء روزه داران واقعی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت است که میفرمایند:
مَنْ أَکَلَ الرِّبَا... لَمْ یَزَلْ فِی لَعْنَةِ اللَّهِ وَ الْمَلَائِکَةِ مَا کَانَ عِنْدَهُ قِیرَاطٌ.
هر کس ربا بخورد تا زمانی که قیراطی (مقدار کمی) از مال ربا نزدش باشد، پیوسته در لعنت و نفرین خداوند متعال و فرشتگان خواهد بود. (وسائل الشیعة؛ ج18، ص: 122)
چند نکته کوتاه در مورد ربا:
1. یکی از گناهان بزرگ که به عنوان جنگ با خدا معرفی شده ربا دادن و ربا گرفتن است؛ باید توجه شود همانطوری که ربا حرام است ولی هر سود و درصدی حرام نیست بلکه اگر سود و منفعتی که از طریق معاملات شرعی همچون وکالت در تجارت یا مضاربه یا مشارکت یا معامله نسیه نصیب انسان شود، مانعی ندارد. (اجوبه الاستفتائات س1913 ؛ استفتائات آیت الله سیستانی س 355)
2. سود ربوی در سه مورد ممکن است بدست آید، یکی از آن موارد قرض است یعنی اگر به کسی قرض داده شود و در ضمن قرض به صورت صریح یا ضمنی شرط سود و منفعت شود حرام است و معنای شرط سود این است که قرض گیرنده ملزم به پرداخت سود باشد که اگر سود را پرداخت نکند مورد اعتراض قرض دهنده قرار می گیرد. (رساله مراجع، مساله 2283 ؛ تحریر، کتاب قرض م9 ؛ منهاج الصالحین ج2 م 1011)
3. سوالی که برخی از مؤمنین می کنند این است وام یک میلیونی را که دولت می خواهد پرداخت کند 4 درصد سود دارد، آیا در این مورد ربا پیش نمی آید؟
در جواب عرض می شود از آنجایی که این وام قرض الحسنه است، سودی که دریافت می شود اگر بابت کارمزد واقعی و هزینه های قرض دادن باشد به نظر تعدادی از مراجع از جمله امام خامنه ای، اشکالی ندارد. (صرفا جهت اطلاع: هر چند به نظر برخی از مراجع از جمله آیت الله سیستانی، در قرض شرط سود و هم شرط کارمزد، هر دو حرام است. البته به نظر آیت الله سیستانی راه حل برای حلال بودن در این مورد وجود دارد که همان حکم مجهول المالک را دارد.) (اجوبه الاستفتائات س 1786 ؛ استفتائات آقای سیستانی سؤال 356 ؛ سایت مکارم استفتائات، امور بانکی، کارمزد)
تعجیل در فرج آقا امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف سلامتی مراجع عظام تقلید خاصه امام خامنه ای صلوات بر محمد و آل محمد.
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. رسول خدا صلی الله علیه و آله به مناسبت فرا رسیدن ماه رمضان در خطبه ای فرمودند: أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَکَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَیَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَیَّامِ وَ لَیَالِیهِ أَفْضَلُ اللَّیَالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کَرَامَةِ اللَّهِ أَنْفَاسُکُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُکُمْ فِیهِ عِبَادَةٌ وَ عَمَلُکُمْ فِیهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُکُمْ فِیهِ مُسْتَجَاب... .
اى مردم، همانا ماه خدا، همراه با برکت و رحمت و آمرزش، به شما روى آورده است؛ ماهى که نزد خدا برترینِ ماهها و روزهایش برترینِ روزها، شبهایش برترینِ شبها و ساعاتش برترینِ ساعات است. ماهى است که در آن به میهمانى خدا دعوت شدهاید و از شایستگانِ کرامت الهى قرار داده شدهاید. نَفَسهایتان در آن، تسبیح است، خوابتان در آن، عبادت، عملتان در آن، پذیرفته و دعایتان در آن، مورد اجابت است. (وسائل الشیعة، ج10، ص: 313)
اى مردم، همانا ماه خدا، همراه با برکت و رحمت و آمرزش، به شما روى آورده است؛ ماهى که نزد خدا برترینِ ماهها و روزهایش برترینِ روزها، شبهایش برترینِ شبها و ساعاتش برترینِ ساعات است. ماهى است که در آن به میهمانى خدا دعوت شدهاید و از شایستگانِ کرامت الهى قرار داده شدهاید. نَفَسهایتان در آن، تسبیح است، خوابتان در آن، عبادت، عملتان در آن، پذیرفته و دعایتان در آن، مورد اجابت است. (وسائل الشیعة، ج10، ص: 313)
یکی از سؤالاتی که بسیار زیاد سوال می شود این است که در شرایط کنونی که بیماری کرونا شیوع پیدا کرده است، روزه گرفتن در ماه رمضان چه حکمی دارد؟
در جواب باید به چند نکته توجه کرد:
1. روزه به عنوان یک تکلیف الهی در حقیقت نعمت خاص خداوند بر بندگان است و از پایه های تکامل و اعتلاء روحی انسان به شمار می رود و بر امت های پیشین نیز واجب بوده است.
از آثار روزه پدید آمدن حالت معنوی و صفای باطن، تقوای فردی و اجتماعی، تقویت اراده و روحیه مقاومت در برابر سختی هاست و نقش آن در سلامت جسم انسان نیز روشن است و خداوند اجر عظیمی برای روزه داران قرار داده است.
2. روزه از ضروریات دین و ارکان شریعت اسلام است و ترک روزه ماه مبارک رمضان جایز نیست مگر آنکه فرد، گمان عقلایی پیدا کند که روزه گرفتن موجب ایجاد بیماری و یا تشدید بیماری و یا افزایش طول بیماری و تأخیر در سلامتی می شود، که در این موارد روزه ساقط است ولی قضای آن لازم است. بدیهی است در صورتی که این اطمینان از گفته پزشک متخصص و متدین نیز به دست آید، کفایت می کند.
3. بنابر این اگر فردی نسبت به امور یاد شده خوف و نگرانی داشته و این خوف منشأ عقلایی داشته باشد، روزه ساقط ولی قضای آن لازم است.(رهبری، سایت لیدر، حکم روزه ماه رمضان هنگام شیوع ویروس کرونا ؛ سیستانی، سایت، استفتائات، روزه ماه رمضان در روزهای انتشار ویروس کرونا ؛ مکارم، سایت، حکم روزه در شرایط شیوع بیماری کرونا ؛ شبیری، سایت، روزه ماه رمضان در دوران شیوع کرونا ؛ رساله مراجع م 1744 ؛ عروه، کتاب الصوم، فصل فی شرائط صحه الصوم، الامر السادس)
4. کسی که به جهت عذری روزه نمی گیرد مانند مسافر بودن یا مریض بودن یا عذرهای دیگر نباید در برابر عموم تظاهر به روزه خواری کند حتی برای چنین افرادی مکروه است که در روز ماه رمضان در خوردن و آشامیدن خود را کاملا سیر کنند. (رساله مراجع، م 1749 ؛ رهبری، استفتاء خصوصی، شماره استفتاء 779214 تاریخ 27/3/1396 ؛ مکارم، استفتائات سایت، مبطلات روزه، خوردن وآشامیدن، حکم افطار در ملأ عام برای فرد معذور)
خداوند متعال توفیق عمل به وظایف دینی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم
خداوند در قرآن درباره روزه می فرماید:
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ: :
ای افرادی که ایمان آوردهاید! روزه بر شما نوشته شده، همانگونه که بر کسانی که قبل از شما بودند نوشته شد؛ تا پرهیزکار شوید.(183بقره)
نکاتی از این آیه برداشت میشود که عرض میشود:
1-فرموده «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا» نه : «یا أَیُّهَا النَّاس» یعنی ای مردم؛ یعنی برای روزه دار ارزش قائل شده است. لحن عاطفه انگیز است. مثل اینکه آدم بگوید که استاد عزیز! پسر عزیز! مردم محترم! لقب خوب طرف را وادار می کند که گوش بدهد. اینکه شما برای نماز خواندن بچه ی خود را با احترام صدا کنی یا بی احترام صدا کنی، تاثیر دارد.
2-بعد می فرماید: «کَما کُتِبَ عَلَی الَّذینَ مِنْ قَبْلِکُمْ» ادیان دیگر هم روزه دارند. روزه مخصوص اسلام نیست.وقتی سختی و مشکلی همگانی شد،تحمل مشکل کم میشود
3-فلسفه روزه چیست؟ «لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»یعنی روزه باعث تقوامیشود.
4-در ادامه آیه آمده است: «أَیَّاماً مَعْدُوداتٍ»یعنی همیشگی نیست و فقط 30 روز است و از لحاظ روانشناسی کم نشان دادن باعث راحتی مشکل و سختی میشود.
خداوند ما را جزء روزه داران واقعی قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایتی حضرت صادق علیه السلام می فرمایند:
مَنْ تَصَدَّقَ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ بِصَدَقَةٍ صَرَفَ اللَّهُ عَنْهُ سَبْعِینَ نَوْعاً مِنَ الْبَلَاءِ.
هر کس در ماه رمضان صدقه اى بدهد خداوند متعال هفتاد نوع بلا را از او دور می کند. (وسائل الشیعة، ج9، ص: 404)
رهبر معظم انقلاب امام خامنه ای در قسمتی از سخنرانی نیمه شعبان نسبت به قشر مستضعف جامعه که در وضعیت کنونی که جهان با ویروس منحوس کرونا درگیر است فرمودند: عده ای زندگی شان به سختی می گذرد، کسانی که دستشان باز است و توانایی دارند در این زمینه فعالیت وسیعی را شروع کنند. ماه رمضان ماه انفاق، ایثار و کمک به مستمندان است، چه خوب است رزمایشی در کشور برای کمک همدلانه به نیازمندان و فقرا بوجود بیاید. (21/1/1399)
لذا از آنجایی که ماه مبارک رمضان، ماه همدلی است و صدقه دادن در این ماه بسیار سفارش شده است چند نکته کوتاه درباره صدقه و انفاق:
1. در روایات نسبت به صدقه مستحبی و کمک مالی به دیگران سفارش زیادی شده، به خصوص در مورد پدر و مادر و سایر نزدیکان و همسایه ها.
2. در مصرف صدقه مستحبی فقیر بودن یا سید نبودن شرط نیست بلکه می توان صدقه مستحبی را به فقیر یا ثروتمند یا سادات با حفظ احترام پرداخت کرد. اما سعی شود صدقات به فقرایی که متدین و عفیف هستند پرداخت شود. (اجوبه س1822 ؛ منهاج ج 2 م 1607)
3. صدقهای که از مال خود انسان بوده و کنار گذاشته یا در قلک یا صندوق شخصی جمع آوری نموده تا وقتی به فقیر تحویل نداده در اختیار خودش است و میتواند عوض کرده و به هر مصرفی میخواهد برساند اما بعد از انداختن پول به صندوقهای مربوط به موسسات خیریه یا کمیته امداد امام خمینی ره، احتیاط آن است که به آنها دست نزند و باید آن را به همان مؤسسه و خیریه تحویلدهد. (به نظر اکثر مراجع معظم تقلید؛ وحید: احتیاط این است که بر ندارد. رهبری: اگر صندوق در اختیار شما باشد مانع ندارد. مکارم: اشکال ندارد.) (تحریر الوسیله، القول فی الصدقه م 1و 2 ؛ منهاج سیستانی ج 2 م1605 ؛ آیت الله مکارم شیرازی، استفتائات ج3 سوال343 ؛ استفتاء خصوصی. جزوه کاوشی در احکام ص94)
4. همان طور که صدقه دادن مستحب است، واسطه شدن و کمک کردن در رساندن صدقات به اهلش و نیازمندان مستحب است و در روایت است که به واسطه ی کار خیر هم پاداش صدقه دهنده، عطا می شود. (حضرت امام، تحریر الوسیله کتاب الصدقه ؛ آیت الله سیستانی، منهاج الصالحین)
خداوند متعال توفیق انفاق در راه خودش را به همه عنایت کند به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.