اموالی که خمس ندارد

توضیحات

یکی از واجبات مالی خمس است. پرداخت خمس نه تنها باعث کم شدن مال نمی شود بلکه طبق روایاتی که از معصومین علیهم السلام وارد شده، باعث برکت و زیادی مال می شود. به هر فردی که در تاریخ سر سال خمسیش بخشی از درآمدهایش باقی بماند، با شرایطی باید خمس آن درآمد باقی مانده را پرداخت کند اما جهت اطلاع عزیزان عرض می شود که به برخی از اموال خمس تعلق نمی گیرد که در این فرصت مختصر به برخی از آنها اشاره می شود:
1. ارثیه؛ مالی که به واسطه ارث به انسانها برسد. البته اگر ارثیه از نزدیک وابسته نباشد یا میت خمس مالش را نداده حکمش متفاوت است که در صدد بیان این قسمت نمی باشم. (رساله مراجع مساله1754)
2. مهریه. (مخالف: بهجت: بنابر احتیاط، رساله م1378)
3. دیه؛ مثلا اگر در حادثه ای به کسی صدمه ای وارد شود و بخاطر این صدمه دیه‌ای تعلق بگیرد این دیه هم حلال است و هم خمس ندارد. (تحریر الوسیله، ج1، ص: 356 م 5 ؛ تبریزی، المسائل المنتخبه، مساله 1385 ص: 211 ؛ رهبری، استفتائات جامعه الزهرا ؛ خوئی، استفتائات ص: 125 س407 ؛ سیستانی، المسائل المنتخبه ص: 256 السابع ؛ نوری، استفتائات ج1 س289 ؛ فاضل، جامع المسائل ج1س862 ؛ مکارم، استفتائات ج1 س318 ؛ اکثر مراجع دیه جرح خمس ندارد. مخالف: بهجت، اراکی: جرح خمس دارد بنابر احتیاط واجب. استفتائات ص67 س2 ؛ آیه الله سیستانی، سایت ؛ بهجت، استفتائات ج3ص82 س 3655 ؛ استفتائات از محضر آیت الله اراکی ص67 س1و2 ؛ دیه قتل: مشهور: ندارد.)
4. هدیه و جایزه و سوغاتی و مانند اینها توجه شود به نظر حضرت امام و مقام معظم رهبری خمس ندارد هر چند به نظر اکثر فقها هدیه و جایزه و سوغاتی و مانند اینها چنانچه تا سر سال خمسی باقی بماند و هزینه زندگی نشود خمس دارد. (حضرت امام، مقام معظم رهبری، نوری: هدیه خمس ندارد. سیستانی، گلپایگانی، صافی، خوئی، اراکی (تبریزی، وحید: اگر هدیه قابل توجه باشد.): هدیه خمس دارد. بهجت، مکارم، فاضل: احتیاط واجب هدیه خمس دارد.) (رساله مراجع مساله 1753)
خداوند توفیق انفاق در راه خدا را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد