امر به معروف و نهی از منکر در صورتی واجب است که واجد شرایط چهارگانه باشد، بنابراین اگر امر و نهی یکی از آن شرایط را نداشته باشد، مثلاً مفسده داشته باشد در این صورت، امر و نهی واجب نیست، هر چند شرایط دیگر را دارا باشد.
در امر به معروف و نهی از منکر شرط نیست که امر و نهی کننده به آنچه امر میکند عمل نماید و از آنچه نهی میکند اجتناب ورزد یعنی امر و نهی بر شخص گناهکار هم واجب است و او نمیتواند به عذر این که گناه میکند خود را از این وظیفهی بزرگ تبرئه سازد. (این که در منابع دینی از افرادی که خود عمل نمیکنند و دیگران را به عمل وامیدارند و یا خود گناه میکنند و دیگران را از گناه باز میدارند مذمت و نکوهش بسیار شده برای این است که چرا خود عمل به وظیفه نکردهاند نه برای این که چرا امر و نهی کردهاند).
در امر به معروف و نهی از منکر شرط نیست که امر و نهی موجب بیآبرویی یا کاسته شدن احترام کسی که واجب را ترک کرده و یا فعل حرام را بهجا آورده باشد نشود، بنابراین اگر در امر به معروف و نهی از منکر شرایط و آداب آن رعایت شود و از حدود آن تجاوز نشود و در عین حال مستلزم بیآبرویی یا کاسته شدن احترام کسی که مرتکب خلاف شده شود اشکال ندارد.