درس24: احکام درگذشتگان (3) برو به برنامه

4. نماز میت

پس از غسل و حنوط و تکفین، واجب است بر میت مسلمان ـ به ترتیبی که گفته خواهد شد ـ نماز بخوانند.

توجه

بچه‌یی که شش سال تمام داشته باشد و حداقل یکی از والدینش مسلمان باشند، در حکم شخص بالغ است و بر میت او باید نماز خوانده شود.

5. دفن

پس از پایان وظایف گذشته (غسل و حنوط و کفن و نماز) باید میت را در زمین دفن کنند و باید قبر او به قدری باشد که بوی او بیرون نیاید و درندگان هم نتوانند بدن او را خارج سازند.

میت را باید در قبر به پهلوی راست و طوری بخوابانند که صورت و سینه و شکم او رو به قبله قرار گیرد.

چند نکته در ارتباط با دفن

استخوان میت مسلمانی که غسل داده شده است نجس نیست، ولی دفن مجدد آن زیر خاک واجب است.

اسکلت استخوانیِ متعلق به بدن میت مسلمان را واجب است فوراً دفن کرد (و جایز نیست آنرا در معرض بازدید قرار داد تا موجب عبرت بازدید کنندگان گردد).

قبور مسلمانان را جایز است در چندین طبقه ساخت به شرطی که این کار سبب نبش قبر و هتک حرمت مسلمان نشود.

هرگاه فردی در چاه سقوط کند و بمیرد و نتوان بدن او را از چاه خارج کرد بایستی جسد وی را در همان چاه به حال خود رها کرد و چاه را قبر او قرار داد و اگر چاه، ملک شخصی کسی نباشد و یا مالک آن به مسدود کردن آن راضی باشد تعطیل کردن چاه و بستن آن واجب است.

پاشیدن آب بر قبر در روز دفن مستحب است و بعد از آن نیز به قصد رجا اشکال ندارد.

احکام نبش قبر

نبش قبر میتی که بر اساس موازین و احکام شرعی دفن گردیده جایز نیست و همچنین تخریب قبور مؤمنین و نبش آنها، حتی اگر برای تعریض و توسعه‌ی کوچه‌ها باشد، و در صورت وقوع نبش قبر و آشکار شدن بدن میت مسلمان یا استخوان‌های آن که هنوز پوسیده نشده‌اند واجب است دوباره دفن شوند.

اگر استخوان‌های میت تبدیل به خاک شود نبش قبر وی برای دفن میت دیگری در آن جایز است.

در مواردی که نبش قبر جایز نیست اجازه‌ی مرجع تقلید اثری ندارد.

احکام شهید

تکلیف غسل و کفن در حق شهید ساقط است.

توجه

منظور از شهید در این جا کسی است که در میدان جنگ به شهادت رسیده باشد، بنابراین اگر محورهای شهرهای مرزی، میدان جنگ بین دو گروه حق و گروه باطل و یاغی باشد، افرادی که از گروه حق در آنجا به شهادت می‌رسند حکم شهید را دارند، ولی افرادی که در غیر میدان جنگ کشته می‌شوند، هر چند اجر و ثواب شهید را دارند ولی حکم شهید در مورد آنها جاری نمی‌شود، مثل کسی که در نقطه‌یی از جهان در راه اجرای احکام اسلامی یا در تظاهرات کشته شود.

احکام اعدامی

مسلمانی که حکم اعدام درباره‌ی او اجرا گردیده است حکم سایر مسلمانان را دارد، و همه‌ی احکام و آداب اسلامی میت در مورد او جاری است، مثل خواندن نماز میت، و مانند آن.

چند نکته در ارتباط با احکام درگذشتگان

همجنس بودن با میت فقط در غسل دادن او شرط است، و در صورتی که غسل دادن میت به وسیله‌ی همجنس او امکان دارد، غسل دادن به وسیله‌ی غیر همجنس صحیح نیست و غسل میت باطل است، (مگر در مورد زن و شوهر که قبلاً گذشت غسل میّت زن به وسیله ی شوهرش و غسل میّت مرد به وسیله ی زنش جایز است) ولی در تکفین و تدفین، همجنس بودن شرط نیست.

تصرفات مورد نیاز برای تجهیز میت از قبیل غسل و کفن و دفن، به مقدار متعارف، متوقف بر اذن ولی صغیر نیست، و اشکال از جهت وجود فرزندان صغیر ایجاد نمی‌شود، بنابراین غسل دادن و کفن کردن میت در منزل مسکونیش اشکال ندارد، هر چند میت، وصی نداشته و دارای چند فرزند صغیر باشد.

شرکت در تشییع جنازه و حمل آن برای زنان اشکال ندارد.

تمرین

کیفیت نماز میت را ذکر نمایید؟

آیا کسی که واجد شرایط امامت در نماز جماعت نیست جایز است امامت نماز میت بر جنازه‌ی یکی از مؤمنین را عهده‌دار شود؟

آیا جایز است قبرها را به صورت دو طبقه و بیشتر ساخت؟

منظور از شهیدی که تکلیف غسل و کفن در حق او ساقط است کیست؟

اگر مسلمانی بر اساس قانون و تأیید قوه‌ی قضاییه به جرم حمل مواد مخدر به اعدام محکوم شود نماز میت بر او خوانده می‌شود؟

آیا در غسل و کفن و دفن اموات، مماثلث و همجنس بودن شرط است یا هر یک از زن و مرد می‌تواند امور میت دیگر را انجام دهد؟

برو به بالا

4. نماز میت 5. دفن احکام نبش قبر احکام شهید احکام اعدامی چند نکته در ارتباط با احکام درگذشتگان تمرین