س: دانشجویان دانشگاه پزشکی برای آموزش، چاره ای جز معاینه ، از طریق لمس و نظر ندارند و چون این معاینات جزو برنامه درسی است و برای آمادگی برای معالجه بیماران در آینده مورد نیاز است و عدم انجام آن باعث می شود از تشخیص بیماری افراد مریض عاجز باشند ، بنابراین آیا این معاینات جایز است یا خیر؟
ج. اگر از موارد ضروری برای کسب تجربه و آگاهی از نحوه درمان بیماران و نجات جان آنان باشد، اشکال ندارد ولی باید دقت شود که به مقدار ضرورت اکتفا شود و اگر لمس با دستکش ممکن است بدون دستکش حرام است. (امام خامنه ای)
س: مرجع تشخیص این ضرورت چه کسی است؟
ج. تشخیص ضرورت موکول به نظر دانشجو با ملاحظه شرایط است.
س: در موارد ضررورت مراجعه به پزشک یا پرستار غیرهمجنس، غير از محلّ مورد معاينه، اطراف آن نيز عريان می شود. عريان كردن اطراف، كه در معرض ديد قرار می گيرد، چه حكمى دارد؟
ج: تنها به مقدارى كه لازم است بايد عريان شود.
س: گاهی نمی دانیم یک آموزشی آیا برای آینده ضرورت دارد یا خیر؟ ولی به هر حال جزئی از روش درسی دانشگاه ها و وظیفه دانشجوی رشته پزشکی و یا حتّی تکلیفی از طرف استاد است. با توجه به این مطالب، آیا انجام معاینات مزبور برای ما جایز است؟
ج. مجرد اینکه معاینه پزشکی، از برنامه های آموزشی و یا از تکالیف استاد به دانشجو است، مجوّز شرعی برای ارتکاب امر خلاف شرع محسوب نمی شود، بلکه ملاک در این زمینه فقط نیاز آموزشی برای نجات جان انسان و یا اقتضاء ضرورت می باشد.
س: در مواردی تشخیص دانشجو موجب اعتراض استاد می‌شود، در حالی که با تأمل در شرایط بیمار و لزوم عمل، دانشجو تشخیص می‌دهد که بسیاری از معاینات ضرورتی ندارد، تکلیف او در این صورت چیست؟
ج. در این زمینه دانشجویان باید به مسئولین مافوق مراجعه کنند تا آن‌ها هماهنگی‌‌‌های لازم را انجام دهند و در صورت عدم هماهنگی موارد آن مختلف است و در هر جا که ضرورت باشد باید بر اساس آن عمل نمود.
س: 1:آیا برای فراگیری مهارتهای پزشکی میتوان لوله گذاری داخل نای و کشیدن مایع از پریکارد و گذاشتن کاتتر ورید مرکزی را روی شخص محتضر انجام داد؟ 2:اگر بیمار و شخص محتضر همجنس یا جنس مخالف باشند حکم چیست؟ 3:برای انجام این امور رضایت از اولیای بیمار لازم است؟ 4:ایا بیمار میتواند به انجام این امور وصی کند 5:انجام آزمایش بر روی فرد محتضر از نظر اسلام شرایط خاصی را دارد؟ 6:انجام این آزمایشات بر روی فردی که بدنش هنوز گرم است حکمش چیست؟
- ج1-5) اگر بیمار در حالت احتضار یا قبل از آن اجازه این گونه کارها را جهت فراگیری مهارت پزشکی بدهد اشکال ندارد و در غیر این صورت جایز نیست. البته باید از نگاه و لمس حرام در غیر موارد ضرورت اجتناب شود.
ج6) اگر نجات نفس محترمی یا کشف مطالب جدید علم پزشکی که موردنیاز جامعه است و یا دستیابی به اطلاعاتی راجع به بیماری که زندگی مردم را تهدید می کند، منوط به آن باشد، اشکال ندارد. (امام خامنه ای)[<![if !supportFootnotes]>[97]<![endif]>](#_ftn97)
