کل بیان های بین الصلاتین از ۰/۰۹/۰۸ تا ۰/۰۹/۱۵
وضوی جبیره 
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم روایت شده که حضرت فرمودند: أَکْثِرْ مِنَ الطَّهُورِ یَزِدِ اللَّهُ فِی عُمُرِک
زیاد وضو بگیر تا خدای رحمان، بر عمرت بیفزاید (و عمرت را زیاد کند). (امالی مفید ص60 ح5)
توضیحات
یکی از مسائل بسیار مورد ابتلا وضو است؛ سوال شده کسی که دستش شکسته و داخل گچ است، یا دستش زخم شده و باند پیچی است و امکان باز کردن ندارد، چطور باید وضو بگیرد؟
دو نکته در جواب عرض کنم:
1. کسی که دستش شکسته و داخل گچ است، یا زخم شده و باند پیچی است، باید وضوی جبیره بگیرد و اگر تمام دست یا صورت بسته باشد، اگر علاوه بر وضوی جبیره تیمم هم انجام دهد به فتوای همه مراجع تقلید به وظیفه‌اش عمل کرده. (1)
2. وضوی جبیره به این شکل است مثلا کسی که دستِ راستش شکسته و داخل گچ هست، اول صورت را (با دست چپ یا با گرفتن زیر شیر یا فرو بردن در آب) بشوید و سپس دست راست را وضوی جبیره دهد. یعنی با دستِ مرطوب بر روی باند یا گچ مسح کند، بعد دستِ چپ را مانند صورت بشوید. سپس با رطوبت آن، سر و روی پاها را مسح کند. (2)
نکته: در مواردی که وظیفه شرعی مکلف انجام وضو یا غسل جبیره ای است انجام تیمم صحیح نیست و اگر کسی فقط با تیمم نماز بخواند، نمازش باطل است و باید دو مرتبه نماز را بخواند.
نکات و مسائل شرعی، دقیق و جزئی هستند و در برخی موارد هم در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خودشان عمل کنند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه روزی و با وجود کارشناس آقا و خانم(برای سوالات خاص بانوان) آماده پاسخگویی و خدمت می‌باشد که می‌توانید سوالات فقهی و اعتقادی‌تان را به صورت تلفنی مطرح بفرمایید.
خداوند متعال توفیق طهارت ظاهر و طهارت باطن به همه‌ی ما عنایت فرماید، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (بنابر احتیاط تیمم هم نماید. مکارم، صافی، گلپایگانی، وحید، بهجت، خوئی، تبریزی)
(2) (مشهور. مکارم: احتیاط مستحب روی جبیره را مسح کند.) (رساله مراجع م329 و 330 ؛ عروه الوثقی احکام الجبائرم2 و توضیح المسائل مکارم م348)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم—بسم الله الرحمن الرحیم---
خداوند در قرآن می فرماید: «فلله العزة جمیعا: «پس همه عزتها از آن خداوند است . (آیه 10 فاطر)
«عزت» در مفهوم واصطلاح یعنی اینکه انسان مغلوب نشود و در برابر مستکبران ظلم پذیر نباشد.
در روایات عواملی ذکر شده است که موجب عزت میشود که به برخی اشاره می کنیم:
1-بندگی خدا: امام علی( علیه السلام ) فرمود: هرگاه جویای عزت شدی، آن را با اطاعت [و پیروی از خدا] بجوی ( غررالحکم، شماره 4056) وفرمود: هر کس می خواهد عزیزترین مردم باشد، باید تقوای الهی داشته باشد (بحار، ج 70، ص 285)
2-ولایتمداری: امام سجاد علیه السلام فرمود: پیروی از صاحبان امر [ائمه اطهار علیهم السلام] تمام عزت است(میزان الحکمه؛ج3، ص1958)
3- جهاد: امام علی( علیه السلام ) فرمود: خداوند جهاد را برای عزت یافتن اسلام واجب کرده است(نهج البلاغه دشتی، ص 682)
4- قناعت: امام علی( علیه السلام ) فرمود: قانع باش تا عزیز شوی . (بحار، ج 78، ص 53)
5-چشم پوشی از دنیا : امام علی( علیه السلام ) فرمود:هر کس از موهبتها [و لذتها] ی دنیا چشم بپوشد، عزیز می شود(غررالحکم، 9148)
-خداوند همه ما را با بندگی خودش عزیز بگرداند به برکت صلوات برمحمد و آل محمد
احکام امانت
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از حضرت صادق علیه السلام روایت شده که فرمودند: ... ثَلَاثٌ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ لِأَحَدٍ مِنَ النَّاسِ فِیهِنَّ رُخْصَةً بِرُّ الْوَالِدَیْنِ بَرَّیْنِ کَانَا أَوْ فَاجِرَیْنِ وَ وَفَاءٌ بِالْعَهْدِ لِلْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ وَ أَدَاءُ الْأَمَانَةِ إِلَى الْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ
سه صفت اخلاقی است که خداوند به احدى اجازه مخالفت با آنها را نداده است (خواه طرف مقابل نیکوکار باشد یا بدکار) نیکى به پدر و مادر، وفاى به عهد و أداى امانت. (خصال ج1 ص: 128)
توضیحات
دین مقدس اسلام نسبت به اموال دیگران احترام و ارزش قائل است و تاکید زیادی نسبت به امانتداری کرده است، در ادامه چند نکته کوتاه درباره مالی که در نزد انسان به امانت گذاشته می شود، عرض می شود:
1. اگر انسان مال کسی را به عنوان امانت و نگهداری قبول کرده است از آن مال نمی تواند استفاده کند مگر اینکه از صاحبش اجازه بگیرد. مثلا اگر به انسان پولی به عنوان امانت داده می شود اگر انسان نیاز به پول پیدا کند نمی تواند از آن پول استفاده کرد ولو که بعدا بخواهد پول دیگری جایگزین آن کند؛ مگر اینکه بخواهد از صاحب پول اجازه بگیرد.
2. کسى که امانت را قبول مىکند، اگر براى آن، جاى مناسبى ندارد، باید جاى مناسب تهیه نماید و طورى آن را نگهدارى کند که مردم نگویند در امانت خیانت کرده و در نگهدارى آن کوتاهى نموده است و اگر در جایى که مناسب نیست بگذارد و تلف شود باید عوض آن را بدهد. (1)
3. اگر امانت دهنده و صاحب مال فوت کند، امانت دار باید مال را به وارث او برساند، یا به وارث او خبر دهد، و چنانچه مال را به وارث او ندهد و از خبر دادن هم کوتاهى کند و مال تلف شود علاوه بر اینکه گهنکار است، ضامن نیز می باشد. (2)
در پایان خدمت زائرین عرض می شود؛ یکی از خدمات فرهنگی و مذهبی آستان قدس رضوی، قراردادن دفاتر پاسخگویی به مسائل شرعی و احکام در اماکن متبرکه است که زائرین می توانند با مراجعه، پاسخ سوالات خویش را به صورت جزئی و دقیق و مطابق نظر مرجع دریافت کنند؛ ضمنا خواهران می توانند با مراجعه به دفاتر مخصوص خواهران سوالات خویش را از کارشناس خانم بپرسند.
خداوند توفیق حفظ و نگهداری صحیحِ امانتهای الهی را به ما عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع م 2334)
(2) (رساله مراجع م 2339)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم—بسم الله الرحمن الرحیم---
خداوند در قرآن می فرماید: «فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیهِ إِنَّ رَبِّی قَریبٌ مُجیبٌ» از خدا آمرزش بخواهید، آن گاه به درگاه او توبه کنید، که پروردگارم نزدیک و اجابت کننده است(آیه 61 هود)
در روایات عواملی برای استجابت زودتر دعا، ذکر شده است که برخی را ذکر می کنیم:
1- بندگی و اطاعت خدا: هرچه خدا را بیشتر بندگی کنیم، خدا هم بیشتر به ما لطف می کند. «من کان لله کان الله له» «هرکه برای خدا بود خدا هم برای اوست.» لذا پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم )بیان شیرین و پر معنایی در همین رابطه به ابوذر دارند: ابوذر! وقتی انسان مطیع و بنده باشد، به اندازه نمکی که به غذا می زنند، دعا کافی است تا به مرادت برسی. (وسائل ج 7، ص 85)
2- تکرار و پافشاری در دعا: از امام باقر( علیه السلام ) نقل شده: هیچ بنده ای در حاجت خود اصرار و پافشاری نمی کند مگر اینکه خداوند دعای او را مستجاب می کند. (وسائل ، ج 7، ص 55)
3- دل شکستگی و منقلب شدن و گریه در موقع دعا: امام صادق( علیه السلام ) فرمود: هرگاه، اشک چشمت جاری شد و بدنت لرزید پس آگاه باش که در آن موقع حاجتت برآورده شده است. (وسائل، ج 7، ص 73)
4- صدقه : صدقه دادن قبل از دعا نیز در فراهم شدن مقدمات استجابت مؤثر است؛ لذا پیامبر (ص)فرموده‌اند: «اول صدقه بدهید هر کس دعا را با صدقه شروع کند دعایش رد نمیشود(عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 62)
5- استغفار و اقرار به گناه :یکی از مسائلی که در استجابت دعا مؤثر است طلب بخشش از خداوند و اقرار به گناهان می باشد. (بحارالانوار، ج 22، ص 318)
خداوند دعاهای ما را با خیر و مصلحت، استجابت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت سید الشهداء علیه السلام در روایتی می‌فرمایند: مَنْ حَاوَلَ أمْراً بِمَعْصِیَةِ اللّهِ کانَ أَفْوَتَ لِما یَرْجُو وَ أَسْرَعَ لِما یَحْذَرُ.
هر شخصی که پیگیر کاری از مسیر حرام باشد آنچه را به آن امیدوار است سریعا از دست می دهد و از آنچه می ترسد به سراغش می‌آید. (تحف العقول؛ النص؛ ص: 248)
توضیحات
نعمت هایی را که خداوند متعال به انسان داده است، باید شکر آنها را بجا آورد و نباید در مسیر حرام از آنها استفاده کند؛ یکی از نعمت هایی که خداوند متعال به ما ارزانی داشته نعمت بینایی است که بنا داریم چند نکته ای درباره احکام نگاه خدمت شما خوبان تقدیم کنیم:
1. یکی از آسیبهای عدم کنترل نگاه به نامحرم، فساد و سست شدن بنیان خانواده و عدم آرامش در مسیر زندگی است.
2. نگاه زن و مرد نامحرم به یکدیگر چنانچه به قصد لذت یا ترس افتادن در گناه باشد حرام است بلکه زن نباید به قسمتهایی از بدن مرد که معمولا می پوشاند هر چند بدون قصد لذت نگاه کند و همچنین مرد هم نباید به غیر از صورت و دستهای زن(البته در صورتی که زینت نداشته باشد)، نگاه کند هر چند بدون قصد لذت باشد. (1)
3. نگاه کردن به فیلم ها و عکسهای مبتذل و مستهجن جایز نیست و فرقی ندارد نگاه کننده متأهل باشد یا مجرد. (2)
4. در برخی موارد نگاه کردن به بدن زن نامحرم استثنا شده است که عزیزان می توانند این موارد را با مراجعه به کارشناسان مربوطه پیگیری کنند یکی از آن موارد نگاه پزشک مرد برای معاینه یا جراحی به بدن بیمار خانم است البته این مورد فقط در جایی است که به نظر اکثر مراجع ضرورت و اضطراری در میان باشد. (3)
نکات و مسائل شرعی بسیار دقیق و جزئی است و در برخی موارد نیز در نظرات مراجع تفاوت است که عزیزان لازم است مطابق نظر مرجع خویش عمل نمایند؛ سامانه تلفنی 32020 با پیش شماره 051 به صورت شبانه آماده پاسخگویی و خدمت می باشد که می توانید سوالات فقهی و اعتقادی خویش را به صورت تلفنی سوال کنید.
خداوند متعال همه ما را از وسوسه های شیطان حفظ بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع م 2433 ؛ رساله آموزشی ج2 درس 76)
(2) (رساله آموزشی ج2 درس 76 ؛ سیستانی، استفتائات، س 222 نگاه به عکس و فیلم)
(3) (رساله مراجع م 2441 و 2442 ؛ رساله آموزشی ج2 درس 77)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم—بسم الله الرحمن الرحیم---
خداوند در قرآن می فرماید: یَوْمَ نَبْعَثُ فِی کُلِّ أُمَّةٍ شَهِیداً عَلَیْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِکَ شَهِیداً عَلى هؤُلاءِ : روزی را که در هر امتی، گواهی از خودشان برایشان برانگیزیم، و تو را هم بر این امت گواه آوریم (آیه 38 نمل)
«شاهد» و «شهید» معنی حضور را می دهد.در زبان عربی به «گواه » از آن جهت «شاهد» می گویند که کسی حق دارد در مورد واقعه ای گواهی بدهد که در آن واقعه حاضر باشد، یعنی انسان در مورد واقعه ای که در آن حضور دارد و احساس می کند و بالعیان آن را می بیند حق دارد شهادت بدهد.این مساله ای است در باب «قضاء» (قضاوت)، می گویند شهادت به علم جایز نیست، شهادت به عین و به حس جایز است، یعنی اگر شما چیزی را یقین دارید و شک ندارید ولی ندیده اید، مثلا یقین دارید همسایه شما دزدی کرده است و از یک احتمال هم نمی دهید که دزدی نکرده، یعنی هیچ احتمال اینکه بتوانید توجیه هم بکنید نمی دهید،و یقین دارید؛ولی باز هم تا به چشمتان ندیدید،حق ندارید بگویید.
در این باره که امام زمان هر عصر، ناظر اعمال مردم آن عصر است، احادیث متعددی آمده است. امام صادق( علیه السلام ) فرمود: « روز پنجشنبه اعمال مردم به رسول خدا و ائمه( علیه السلام ) عرضه میشود». (بحار، ج23، ص 345)
در روایت دیگر آمده: در هر عصر و زمانی، امامی از ما اهل بیت، شاهد و ناظر اعمال مردم است. رسول خدا شاهد بر اعمال ما است».(بحار، ج23، ص 347)
در توقیعی از حضرت مهدی( علیه السلام ) آمده: به اخبار شما علم داریم. هیچ چیزی از اخبار شما بر ما پوشیده نیست. از لغزش و کاستی‌‌های عملکرد شما آگاه هستیم. چیزی بر ما پوشیده نمی‌ماند».(بحار،ج53، ص 175)
خداوند توفیق ترک گناهان را به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند: ما دُمتَ فی الصَّلاةِ فَإِنَّکَ تَقرَعُ بابَ المَلِکِ الجَبّار، وَ مَن یُکثِر قَرعَ بابِ المَلِکِ یُفتَح لَهُ.
تا زمانى که تو در حال نمازى، درِ خانه فرمان رواى جبّار را مى‌کوبى، و هر کس درِ خانه فرمان روا را بکوبد، برایش باز مى شود. (امالی طوسی: ص 529)
توضیحات
مسئله ای که امشب بیان می شود این است که در چند مورد باید نماز را کامل بخوانیم و نماز شکسته نمی شود و روزه هم صحیح است:
1. مورد اول نماز در وطن است البته تا وقتی اعراض نکرده باشد؛ اما اگر اعراض و ترک وطن کند یعنی بعد از خروج تصمیم بگیرد که دیگر برای زندگی به آنجا بر نگردد (یا به نظر تعدادی از مراجع بداند که دیگر نمی تواند به آنجا برگردد) در این صورت نماز و روزه در آنجا کامل نیست، اما اگر چنین تصمیمی نگرفته و احتمال بازگشت برای زندگی می دهد نماز و روزه‌اش کامل است. (1)
2. کسی که می داند یا تصمیم جدی دارد حداقل ده روز یا بیشتر در یک مکان بماند. محاسبه ده روز به این صورت است که اگر کسی شب و قبل از اذان صبح (2) برسد، 10 روز او غروب آفتاب روز دهم (به پایان می‌رسد، ولی اگر بین روز برسد باید 240 ساعت در مقصد بماند یعنی اتمام ده روز اقامت او روز یازدهم و همان ساعتِ ورودش است. مثلا: بنده ساعت 12 شب وارد مشهد شده ام، 10 روز من، غروب آفتاب روز دهم تمام می شود ولی اگر ساعت 9 صبح وارد مشهد شده باشم برای کامل خواندن نماز، باید قصد ماندن تا ساعت 9 روز یازدهم را داشته باشم. (3)
3. اگر بعد از یک نماز چهار رکعتی ادائی، از قصد خودش برگردد نمازهای قبلی او صحیح است و تا زمانی هم که در این مکان قرار دارد نمازش کامل است. (4)
زائرین و مجاورین گرامی می‌توانید سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدتان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر همان مرجع دریافت نمایید.
تعجیل در فرج امام زمان و سلامتی مراجع عظام خاصه مقام معظم رهبری، صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع، م 1334 و 1329 ؛ امام خامنه‌ای، جزوه نماز مسافر، مساله 200 ؛ توضیح المسائل جامع، م 1609 ؛ جامع الاحکام، صافی، ج1، ص: 107، س: 383 ؛ مکارم، استفتائات، ج1، ص: 76، س: 210 ؛ وحید، احکام مسافر، ص: 41، م36 ؛ تبریزی، استفتائات جدید، ج2، ص: 88، س: 397)
(2) امام خامنه‌ای، خوئی، تبریزی: قبل از طلوع آفتاب)
(3) (رساله مراجع، مساله 1335 و 1336 ؛ سایت ادمین، سوالات سامانه جامع، احکام بانوان سوال شماره 1133743)
(4) صرفا جهت اطلاع: اگر چهار رکعت نماز قضا خوانده باشد و از قصد دهه منصرف شود، تفاوت فتوا وجود دارد. (توضیح المسائل مراجع، م 1342)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم—بسم الله الرحمن الرحیم---
امیرالمؤمنین( علیه السلام ) فرمود: « الدَّاعِی بِلَا عَمَلٍ کَالرَّامِی بِلَا وَتَرٍ»؛ «دعاکننده ای که بدون عمل است مثل کمان بدون زه می باشد. (غررالحکم، ص 193، ح 3767)
در روایات موانعی برای استجابت دعا ذکر شده است که برخی را عرض می کنیم:
1-تلاش نکردن : انسان باید در راستای همان دعایی که کرده تلاش و کوشش کند و گرنه دعای او مستجاب نخواهد شد.
و از این جهت در روایات آمده: شخصی که در خانه نشسته و از خدا درخواست رزق می کند خدا دعای او را مستجاب نمی کند. (کافی، ج 2، ص 511)
2-گناه: از امام باقر( علیه السلام ) روایت شده: «گاهی بنده ای به درجه ای می رسد که بناست دعایش به زودی یا آینده نزدیک مستجاب شود ولی گناهی از او سر می زند، آنگاه خداوند به ملائکه خطاب می کند: حاجت او را برآورده نکنید چرا که او متعرض سخط من شد و مستحق محرومیت. (وسائل ج 7، ص 145)
3-ظلم به دیگران: خداوند به حضرت عیسی( علیه السلام ) فرمود: به مردم بگو دعای کسی که به دیگران ظلم کرده را مستجاب نخواهم کرد. (عدة الداعی، ص 66)
4-خلاف حکمت و مصلحت بودن : از خداوند حکیم در حدیث زیبای قدسی حکایت شده: ای بندگان من در آنچه به شما امر کرده ام عبادت و بندگی مرا انجام دهید و مصالح خود را به من یاد ندهید، چرا که من عالم ترین به مصالح شما هستم و نسبت به مصالح شما بخل نمی ورزم. (تنبیه الخواطر، ص 350)
5-لقمه حرام : رسول خدا( صلی الله علیه و آله و سلم )فرمود: «هر کس لقمه‌ای از حرام بخورد، تا چهل شب نمازش قبول نمیشود و تا چهل صبح دعایش مستجاب نمی‌گردد»(بحار، ج ۶۳، ص ۳۱۴)
خداوند دعاهای ما را با خیر و مصلحت، استجابت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
امام علی( علیه السلام ) درباره منابع زیاد عبرت گیری می فرماید: اَکْثَرُ العِبَرُ وَ اَقَلُّ الاِعْتِبَارُ:عبرتها چه بسیارند و عبرت گیرچه کم!(حکمت 289 نهج البلاغه)
برخی از منابع عبرت گیری عبارتند از:
1- دنیا، سرای عبرت: یک نگاه عموعی به دنیا و ویژگیها و سنتهای حاکم بر آن، جدای از وقایع تاریخی، پندهای فراوانی به انسان می دهد. قوانینی بر دنیا حاکم است که هر یک می تواند درس عبرتی برای انسان باشد
امام علی به امام حسن فرمود: پسر عزیزم! من تورا از دنیا و تحولات گوناگونش و نابودی ودست به دست گردیدنش آگاه کردم و از آخرت و آنچه برای انسانها در آنجا فراهم است اطلاع دادم و برای تو از هر دو مثال زدم تا به آن پندپذیری و براساس آن در زندگی گام برداری.( نامه 31 نهج البلاغه)
2-تاریخ مدرسه عبرت آموزی: بخش عظیمی از آیات قرآن، ذکر مباحث تاریخی در قالب داستان، قصه و خاطره تاریخی است و همه اینها با هدف پندآموزی و عبرت دهی به مخاطبان صورت گرفته است. زیرا غالبا پس از ذکر هر قصه یا جریان تاریخی، به این هدف اشاره شده است لَقَدْ کَانَ فِی قِصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لاِولِی الاَلْبَابِ: در سرگذشت آنها درس عبرتی برای صاحبان اندیشه بود(حکمت 297 نهج البلاغه)
3- مسافرت و عبرت آموزی:
در بیش از ده آیه قرآن، مردم را تشویق و ترغیب به مسافرت (سیر فی الارض) نموده است. مسافرت و سیر در زمین در فرهنگ قرآن، به معنای جهان گردی بی هدف نیست. بلکه به معنای پندگیری و عبرت آموزی و شناخت نشانه های خداوند و آگاهی از قدرت او و بررسی حوادث تاریخی گذشتگان است.
سِیرُوا فِی الاَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِمِینَ: در روی زمین سیر کنید و ببینید عاقبت کار مجرمان به کجا رسید!( سوره نمل، آیه 69)
خداوند بصیرت وعبرت گیری از حقایق را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت رضا علیه السلام در روایتی می فرمایند: ...مَنْ زَارَهُمْ رَغْبَةً فِی زِیَارَتِهِمْ وَ تَصْدِیقاً بِمَا رَغِبُوا فِیهِ کَانَ أَئِمَّتُهُمْ شُفَعَاءَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَه.
هر کس با رغبت و علاقه ائمه معصومین علیهم السلام را زیارت کند و به آنچه آنان ترغیب کرده اند باور داشته باشد، امامان آنها در روز قیامت شفیعانشان خواهند بود. ( الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج4 ؛ ص567)
توضیحات
الحمد لله توفیق یافته ایم که به زیارت حجت خدا مشرف شویم، زیارت مشتمل بر آداب و احکامی است که برای انجام صحیح آن لازم است این امور را بیاموزیم؛ یکی از آداب زیارت، توبه و استغفار از گناهان است. دو نکته در این رابطه عرض کنیم:
1. توبه یعنی شخص از گناهِ گذشته‌اش پشیمان باشد و تصمیم جِدّی بر ترک گناه در آینده داشته باشد، ولی اگر حق مالی مردم به گردنش باشد باید حق مالی و بدهی مالی را پرداخت کند و با توبه از گناه، حق مالی مردم از بین نمی رود. بنابر این اگر کسی خسارت مالی به مال کسی وارد کرده یا بدهکاری به مردم دارد، باید بدهیش را در صورت توانایی، فوراً برگرداند. (1)
2. اگر شخص بخواهد بدهی خود را پرداخت کند، چنانچه به طلبکار دسترسی دارد باید به خود او بدهد و اگر فرد از دنیا رفته باشد باید به ورثه اش بپردازد. و اگر پرداخت مستقیم بدهی به طلبکار سبب آبروریزی باشد یا مانع شرعی دیگری در میان باشد، می‌تواند به صورت غیر مستقیم مثلاً به کمک واسطه بدون ذکر جزئیات، بدهی خود را پرداخت کند، و انجام کارهای خیر از طرفِ طلبکار به جای پرداخت بدهی کافی نیست. اگر به طلبکار دسترسی ندارد باید برای پیدا کردن او تلاش کند و چنانچه از پیدا کردن طلبکار ناامید شود باید (به فتوای یا احتیاط) با اجازه دفتر مرجع تقلید مقدار بدهی را از طرف طلبکار به فقیر شرعی صدقه بدهد. (2)
خداوند متعال به حق حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام زیارت همه را قبول درگاهش قرار بدهد، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (تحریر الوسیله، کتاب الغصب، مساله 4 ؛ منهاج الصالحین، ج 2 ، م 809)
(2) نکته: طبق فتوای امام خامنه‌ای برای اجازه در پرداخت رد مظالم احتیاط مستحب است. (سوالات سامانه جامع، اموال پیدا شده و مجهول المالک، مظالم، تاریخ ۱۳۹۹/۰۸/۱۹ ؛ استفتائات آیت الله سیستانی، سوال 353 ؛ منهاج الصالحین، ج2 م 990)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که می‌فرمایند: ...اَلصُّلحُ جائِزٌ بَینَ المُسلِمینَ، إِلاّ صُلحا أَحَلَّ حَراما و َحَرَّمَ حَلالاً.
صلح میان مسلمانان جایز است، مگر صلحى که حرامى را حلال یا حلالى را حرام کند. (من لا یحضره الفقیه ج3، ص: 32)
توضیحات
دو نکته درباره قرارداد صلح خدمت شما زائرین و مجاورین گرامی بیان می شود:
1. یکی از ساده‌ترین و کاربردی‌ترین قراردادهای شرعی قرارداد صلح است یعنی اگر انسان نسبت به حق یا منفعت یا دینی یا مالی با دیگری اختلاف و یا امکان اختلاف باشد، به سازش و توافقی‌که صورت می گیرد صلح گفته می شود مثلا انسان به کسی بدهکار است و مقدار بدهکاری نزد طرفین معلوم نیست در اینجا طلبکار و بدهکار بر پرداخت مقداری مال توافق و مصالحه می‌کنند در اینجا توافقی که صورت گرفته صلح گفته می شود و در صلح لفظ خاصی معتبر نیست بلکه هر لفظی یا کاری که بفهماند با هم صلح و سازش کرده اند صحیح است. (1)
2. در بسیاری از موارد می توان از قرارداد صلح استفاده کرد مثلا مردی می خواهد همسرش بعد از فوتش از اثاث زندگی یا منزل مسکونی استفاده کند و ورثه اثاث زندگی و منزل را از او نگیرند و تا وقتی که مرد زنده است باز هم خود اختیار اموال را داشته باشد می تواند از قرارداد صلح استفاده کند؛ مثلا بگوید منزل و اثاث منزل را به همسرم صلح کردم بشرط اینکه تا وقتی که خودم زنده ام اختیار تصرف داشته باشم و خانم هم قبول کند خانم مالک اثاث زندگی و منزل مسکونی محسوب می شود.
خداوند متعال همه ما را اهل علم و عمل قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) (تحریر الوسیله، کتاب الصلح ؛ رساله آموزشی ج2 ، درس 45 ؛ منهاج الصالحین، ج2 ، الصلح)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
در روایات آمده، خداوند دو حجت بر بندگانش ارزانی داشته است که ملاک تشخیص حق از باطلند؛ چنان‌که امام کاظم( علیه السلام ) می‌فرمایند: «إِنَّ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حُجَّتَیْنِ حُجَّةً ظَاهِرَةً وَ حُجَّةً بَاطِنَةً فَأَمَّا الظَّاهِرَةُ فَالرُّسُلُ وَ الْأَنْبِیَاءُ وَ الْأَئِمَّةُ: وَ أَمَّا الْبَاطِنَةُ فَالْعُقُول: به‌درستی که خداوند دو حجت بر بندگانش دارد، یکی حجت ظاهری و دیگری حجت باطنی؛ اما حجت ظاهری همان رسولان و انبیا و ائمه: هستند و اما حجت باطنی، همان عقل است (اصول کافی، ج1، ص16)
به همین خاطر اهل جهنم می گویند اگر از هر کدام از عقل یا دین پیروی می کردیم اهل جهنم نمی بودیم:«لَوْ کُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ ما کُنَّا فی أَصْحابِ السَّعیر»؛ اگر ما (به سخنان انبیاء) گوش میکردیم یا تعقّل مىکردیم، در میان دوزخیان نبودیم.(آیه 10 ملک) ؛البته اگر کسی واقعا از عقل تبعیت کند عقل دست او را در دست شرع خواهد گذاشت.
برای تشخیص حق ملاکهایی وجود دارد که ذکر میشود:
1- عقل: نخستین معیار برای بازشناسی حق از باطل، عقل است. خداوند انسان را موجودی متفکر آفریده و برای شناخت حق و حقیقت، عقل را به وی عطا کرده است و در سراسر قرآن همۀ انسانها را به تفکر، تعقل و تدبّر فراخوانده است. عقل در دین اسلام از جایگاه بسیار بلندى برخوردار است تا جایى که اساساً اسلام را «دین عقل و فطرت» مىگویند.
امام صادق( علیه السلام ) در تبیین عقل فرمودند: «مَا عُبِدَ بِهِ الرَّحْمَنُ وَ اُکْتُسِبَ بِهِ اَلْجِنَان: عقل آن است که خدای رحمان به آن، عبادت و بهشت جاویدان با آن، کسب میشود».( اصول کافی، ج1، ص11)
2- قرآن کریم:یکی از بهترین معیارهای شناخت حق از باطل، «قرآن» است. چون باطل به قرآن راه ندارد؛ چنان‌که خود قرآن به این نکته تصریح کرده است: «از جلو رو و پشت سرش باطل به آن راه نمى که فرو فرستادهاى است از سوى [خداى] با حکمت و ستوده»( فصلت، آیۀ 42)
3-معصومان:زیرا معصوم، گفتار و رفتارش مطابق با واقع و حق است. امام صادق( علیه السلام ) فرمود: «به خدا سوگند، ما صراط مستقیم هستیم».( تفسیر نور الثقلین، ج1، ص36) بر همین اساس، پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم )می‌فرماید: «عَلِیٌّ مَعَ الْحَقِّ وَ الْحَقُّ مَعَ عَلِیٍّ(الامالی صدوق، ص89)
خداوند توفیق تشخیص حق و عمل به آن را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایت است از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم که می فرمایند: الصَّدَقَةُ تَدْفَعُ الْبَلَاءَ الْمُبْرَمَ فَدَاوُوا مَرْضَاکُمْ بِالصَّدَقَةِ
صدقه بلای قطعی را دفع می‌کند، پس بیمارانتان را با صدقه درمان کنید. (وسائل الشیعة ؛ ج2 ؛ ص433)
توضیحات
اسلام عزیز نسبت به اقتصاد افراد جامعه نیز توجه ویژه دارد که یکی از برنامه های دین اسلام در این زمینه پرداخت صدقه و انفاق است؛ لذا امروز بنا داریم چند نکته ای کوتاه درباره احکام انفاق و صدقه خدمت شما خوبان تقدیم کنیم:
1. انفاق واجب مثل پرداخت خمس و زکات و رد مظالم و کفارات علاوه بر اینکه ثواب بسیار زیادی دارد، عمل به وظیفه شرعی است و هیچ گاه انفاق مستحب، جای انفاق واجب را نمی گیرد بلکه اگر به مالی از اموال انسان انفاق واجب تعلق بگیرد مثل اینکه خمس بر اموال وی واجب باشد، به فتوای اکثر مراجع تقلید (1) تا خمس آن پرداخت نشود، هرگونه تصرف حتی صدقه و خیرات کردن هم جایز نیست. (2)
2. در مصرف صدقه مستحبی به فتوای اکثر مراجع تقلید فقیر بودن شرط نیست (3) و همچنین می توان صدقه مستحبی را به سادات با حفظ احترام پرداخت کرد. اما سعی شود صدقات به فقرایی که متدین و عفیف هستند پرداخت شود؛ و همچنین به کسی که صدقه پرداخت می شود، هرچه خویشاوندیش نزدیکتر باشد، ثواب آن بیشتر است. مثل پرداخت صدقه به پدر و مادر یا برادر و خواهر. (4)
3. همان طور که صدقه دادن مستحب است، واسطه شدن و کمک کردن در رساندن صدقات به اهلش و نیازمندان مستحب است و در روایت است که به واسطه ی کار خیر هم، پاداش صدقه دهنده، عطا می شود بدون اینکه از ثواب صدقه چیزی کم شود. (5)
عزیزان می توانند سوالات شرعی و دینی خویش را به صورت پیامکی از سامانه 30002020 ارسال کرده و در اسرع زمان ممکن پاسخ را دریافت نمایند.
خداوند متعال توفیق کارهای خیر به همه ما عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) امام خامنه ای: تصرف جایز است.
(2) (اقتباس از مساله 820 رساله مراجع تقلید)
(3) مکارم: در صدقه مستحبی فقیر بودن شرط است. (مکارم، استفتائات سایت، صدقات)
(4) (اجوبه الاستفتائات س1822 ؛ تحریر الوسیله، کتاب الصدقه، مساله 5 و کتاب الهبه، مساله 21 ؛ منهاج الصالحین ج 2 م 1335 و م 1607 ؛ استفتائات سایت آیت الله مکارم، صدقات)
(5) (تحریر الوسیله کتاب الصدقه، مساله 7 ؛ آیت الله سیستانی، منهاج الصالحین، ج 2 م 1602)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
امام علی علیه السلام در وصیت نامه خود خطاب به امام حسن و امام حسین علیهماالسلام می فرماید:
أُوصِیکُما وَ جَمِیعَ وُلْدی وَأَهْلِی وَمَنْ بَلَغَهُ کِتابِی بِتَقْوَی اللّه ِ وَنَظْمِ أَمْرِکُمْ.(نامه 47 نهج البلاغه)
شما و همه فرزندانم و خانواده ام و هر کس را که نامه ام بدو رسد، را به ترس از خدا و نظم در کارهایتان سفارش می کنم.
نمونه هایی از نظم در اسلام ذکر میشود:
1-به‌هم‌ریختگی موجب فساد است:امام علی «علیه السلام» فرمود: کارهاى نظم یافته را اختلاف تباه می‌کند(غرر الحکم ج 1، ص 603)
2-یکی از ارکان نظم، انجام دادن به موقع امور است پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم )می‌فرماید: کارها در گرو وقت خود است. (عوالی اللئالی، ج1، ص292)
3-نظم در نماز جماعت: پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)فرمود: صفهاى خود را (در نماز جماعت) راست کنید، و شانهها را به یک دیگر بچسبانید، تا شکافى میانتان نباشد. و با یک دیگر مخالفت نکنید که در آن صورت خدا میان قلبهاى شما خلاف مىاندازد. و بدانید که من شما را، در پشت سر خود، می‌بینم. ( تنبیه الخواطر ،ج۲ ،ص۲۶۷)
4-نظم در اوقات: رسول‌خدا( صلی الله علیه و آله و سلم )چون به خانه می‌رفت، اوقات خویش را سه قسمت می‌کرد؛ بخشی را برای عبادت خدا، بخشی برای خانواده خود و بخشی را به خود اختصاص می‌داد و سپس بخش مربوط به خود را میان خود و مردم تقسیم می‌کرد. (طبقات الکبری، ج1، ص423)
5-نظم در زندگی:قال علی ( علیه السلام )فرمود:هر چیز را در جای خود قرار بده ،و هر کار را در هنگام خود انجام بده(نامه 53 نهج البلاغه)
خداوند توفیق نظم در زندگی را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام در روایتی می فرمایند: وَ مَا أَعْمَالُ الْبِرِّ کُلُّهَا وَ الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ عِنْدَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ إِلَّا کَنَفْثَةٍ فِی بَحْرٍ لُجِّی
تمام کارهای نیکو و جهاد در راه خدا در برابر امر به معروف و نهی از منکر چونان قطره‌ای در برابر دریای پهناور است. (وسائل الشیعة، ج16، ص: 134)
توضیحات
همانطور که همه می دانیم یکی از مهمترین واجبات دین اسلام امر به معروف و نهی از منکر است و تک تک ما در قبال این واجب الهی مسؤل هستیم؛ لذا امشب بنا داریم چند نکته ای درباره احکام امر به معروف و نهی از منکر خدمت شما بیان کنیم:
1. واجب شدن امر به معروف و نهی از منکر شرایطی دارد از جمله: احتمال تاثیر در مخاطب است که قدری راجع به این شرط صحبت کنیم. احتمال تاثیر است یعنی اگر انسان احتمال عقلایی بدهد مثلا ده درصد احتمال بدهد که امر و نهیش نسبت به شخص گنهکار تاثیر دارد باید تذکر بدهد هر چند گمان قوی داشته باشد که ممکن است گنهکار نپذیرد و وجود احتمال برای ثابت شدن تکلیف شرعی کافی است، اما اگر انسان یقین و اطمینان دارد که تذکر هیچ اثری نسبت به گنهکار ندارد به نظر اکثر فقها تکلیف ساقط است (که نوعا این یقین را افراد ندارند لذا مراقب باشیم به بهانه واهی واجب را ترک نکنیم). (1)
2. سوال این است که مراد از این احتمال تاثیر دقیقا چیست؟ (مثلا اگر نهی ناهی موقتا در مخاطب اثر کند آیا تاثیر شرعی محسوب می شود و امر و نهی واجب است ؟) پاسخ این است که اگر انسان احتمال بدهد که با تذکر دادن، گنهکار حتی موقتا و مدت کوتاهی گناه را مرتکب نمی شود یا باعث می شود گناه را کمتر یا کم رنگ تر انجام دهد و یا اینکه امر و نهی در آینده ممکن است در او اثر کند در همه این موارد امر به معروف و نهی از منکر واجب است مثلا اگر کسی نماز نمی خواند چنانچه انسان احتمال بدهد با امر به نماز، اهل نماز می شود یا حداقل چند روزی نماز می خواند یا در آینده اهل نماز می شود، امر به نماز واجب است. (2)
سامانه پیامکی 30002020 به صورت شبانه روزی آماده دریافت سوالات شرعی و دینی شما مؤمنین می باشد.
خداوند متعال توفیق عمل به وظائف شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) سیستانی: اگر می داند تاثیر ندارد، احتیاط واجب کراهت خود را برای کارهای ناشایسته اظهار کند.
(2) (رساله مراجع ج2 ملحقات ص: 956 ؛ تحریر الوسیله، کتاب امر به معروف شرط دوم ؛ رساله جامع م 2202 و 2205)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم
امام علی( علیه السلام ) در فضیلت سکوت می فرمایند: الصَّمْتُ زَینُ الْعِلْمِ وَ عُنْوانُ الْحِلْمِ:خاموشی آرایش و زینت علم و نشانه بردباری و حلم است(غرر الحکم ،ج1؛ص 76)
برخی از فضایل سکوت عبارتند از:
1- برترین عبادات :پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم )می‌فرمایند: «ألا أخبرکم بأیسر العباده و أهونها على البدن؟ الصمت و حسن الخلق؛ می‌خواهید شما را به عبادتى که از همه عبادتها بر بدن آسانتر است خبر دهم؟ سکوت و خوش‌اخلاقی». (ترجمه نهج الفصاحه، ص241)
2-عدم احتیاج به عذر خواهی: پرگو و پرحرف در لابلای کلماتش سخنانی هرز صادر می شود و او برای حفظ موقعیت آینده خود مجبور به عذرخواهی و طلب بخشش می شود چه اینکه اگر چنین نکند بدتر از پیش از چشمها می افتد و اعتماد نسبی دیگران را نسبت به خود از دست می دهد.امام علی علیه السلام فرمود:خاموشی، لباس وقار بر تو می پوشاند و سختی عذرخواهی را از تو برمی دارد.(غررالحکم، ج1 ،ص276)
3- طرد شیطان:زبان عامل بسیاری از انواع مختلف گناهان است و لذا وسیله ای خوب برای رسیدن ابلیس به مطامع خود می باشد. و سکوت در خلاف این جهت حرکت کرده و لذا موجب توقف و طرد ابلیس می شود.پیامبر فرمود: بر تو باد سکوت زیاد که موجب طرد شیطان و باعث یاری دین تو می باشد.( بحار ،ج71،ص 279)
4- افزایش بصیرت: از مهمترین آثار سکوت باز شدن چشم دل است، سکوت موجب مصونیت از بسیاری از معاصی می شود، علایق انسان را می کاهد، حلم او را بالا می برد و شیطان را از او دور می کندپیامبر فرمود:اگر زیادگوئی شما و اختلاط قلوب شما نبود، هر آنچه که ما می دیدیم و می شنیدیم، شما می دیدید و می شنیدید(شرح اصول کافی؛ج1؛ص602)
-البته سکوت در برابر حق و پذیرفتن ظلم کار صحیحی نیست.
خداوند توفیق کنترل زبان را به ما عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم—بسم الله الرحمن الرحیم---
پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم )می فرمایند: أحسَنُ النّاسِ إیماناً أحسَنُهُم خُلُقاً و ألطَفُهُم بِأهِلهِ : نیکوترین مردم از نظر ایمان، خوش اخلاق ترینِ آنها و مهرورزترین شان با خانواده خود است(بحار، ج ۷۱، ص ۳۸۷)
در روایات فضایل و اثرات زیادی برای خوش اخلاقی در خانواده ذکر شده که برخی را ذکر می کنیم:
1-رسیدن به مقام صدّیقان و شهیدان: پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم )فرمودند: به اهل و عیال خود خدمت نکند مگر صدّیق یا شهید یا مردی که خداوند خیر دنیا و آخرت او را بخواهد(بحار، ج ۱۰۴، ص ۱۳۲)
2- نزدیکی به پیامبر در قیامت: پیامبر اعظم (صلوات الله علیه و آله) نزدیک‌ترین شخص به خود را در قیامت این گونه معرفی کرده و فرمودند: نزدیک‌ترین شما به مقام و جایگاه من در روز رستاخیز... همانانند که با همسرانشان بهتر رفتار کنند(وسائل الشیعه، ج 8، ص 507)
3- افزایش طول عمر: امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: هرکس با خانواده‌اش نیک رفتار باشد، خداوند بر عمرش بیفزاید.( کافی، ج 8، ص 219)
4-ثوابی برابر اعتکاف : پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ): نشستن مرد در کنار خانواده اش، نزد خدای بزرگ دوست داشتنی تر از اعتکاف [و نشستن] در این مسجد من است .»( تنبیه الخواطر، ج ۲، ص ۱۲۲)
5- آمرزش گناهان: پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ):خدمت مرد به اهل و عیال از روی محبت و اشتیاق، کفاره گناهان بزرگ اوست که غضب پروردگار را خاموش می‌کند(بحار، ج ۱۳، ص ۱۳۳)
خداوند به همه اخلاق خوش عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی امیر المؤمنین علیه السلام می فرمایند: ....أَفْضَلُ الْعِبَادَة الْعَفَافُ... .
برترین عبادت پاکدامنی است. (الکافی(ط الاسلامیه) ج2 ص467)
توضیحات
در بین اطرافیانمان برخی محرم هستند و برخی نامحرم و از طرفی چون با ایشان ارتباط و ابتلا داریم لازم است دقیقا محرم را از نامحرم بشناسیم؛ برخی از مواردش کاملا مشخص است و همه می دانند لکن نکات دقیقی هم در این باب هست که لازم است برای کسانی که مورد ابتلائشان هست بیاموزند؛ در این زمینه چند نکته کلی بیان می کنیم:
1. در اسلام، فقط سه راه برای ایجاد مَحرمیت بیان شده که عبارت است از: 1- کسانی که با ولادت به افراد محرم می شوند (محارم نسبی)، کسانی که با ازدواج کردن با انسان محرم می شوند (محارم سببی) و کودکی که با شیر خوردن از مادری با وجود شرایطی محرم می شود (محارم رضاعی) و جز این موارد راه دیگری برای محرمیت وجود ندارد.
2. کسانی که فرزند خوانده به منزل می آورند صرف این عمل محرمیت نمی آورد و نامحرم است مگر آنکه با عقد ازدواج و یا شیرخوارگی محرمیت درست کنند. که البته احکام دقیقی دارد که برای کسانی که مورد ابتلائشان است باید سوال کنند.
3. اینکه بعضی در ارتباط با نامحرم ادعا می‌کنند ارتباط ما در قالبِ ارتباط خواهر و برادری است، منشأ شرعی نداشته و چیزی به نام صیغه خواهر و برادری که باعث ایجاد محرمیت شود در اسلام وجود ندارد. (1)
4. قبل از خوانده شدن صیغه عقد ازدواج، دختر و پسر با یکدیگر نامحرم هستند حتی اگر نامزد بوده و قصد ازدواج داشته باشند و فرقی با سایر نامحرم‌ها ندارند.
5. خانمی که ازدواج دائم کرده، تا هنگامی که طلاق نگرفته و صیغه طلاق جاری نشده، شوهردار محسوب میشود هر چند ماهها و سالها از هم جُدا زندگی کنند یا در حال پیگیریِ طلاق باشند. (2)
زائرین و مجاورین محترم می‌توانید سوالات دینی را با ذکر نام مرجع تقلید خود به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابق نظر مرجع تقلید خود دریافت کنید.
خدا توفیق بندگی و ارتباط سالم اجتماعی به ما و نسل ما عنایت فرماید، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
منابع و نکات توضیحی:
(1) (استفتائات بهجت ج4 س4960)
(2) (رساله مراجع قبل از مساله 2363 و 2464)
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
در روایت است از حضرت صادق علیه السلام که می فرمایند: مَن ْسَرَّهُ أَنْ تُسْتَجَابَ دَعْوَتُهُ فَلْیُطَیِّبْ مَکْسَبَهُ
هر که بخواهد دعایش مورد اجابت قرار گیرد، باید کسب خود را پاک و طاهر گرداند. (وسائل الشیعة، ج7، ص:84)
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره پیش خرید:
یکی از اقسام خرید و فروش، پیش خرید یا پیش فروش است به این معنا که انسان مبلغ کالا را زمان معامله پرداخت کند و در آینده کالایش را تحویل بگیرد (عکس نسیه)
هر کدام از معاملات هم برای صحیح واقع شدن شرایطی دارند و معامله سلف نیز شرایطی دارد که در صورت تخلف از آن صحیح نخواهد بود؛ به برخی از آنها اشاره می شود:
1. خصوصیاتى را که قیمت جنس بواسطۀ آنها تفاوت پیدا می کند معین نمایند. مثلا در پیش خرید ماشین نوع، رنگ، مدل و امثال آن که در قیمت ماشین مؤثر است باید در زمان قرارداد مشخص شود.
2. مدّت را کاملًا معین کنند، لذا اگر مثلًا بگوید تا اوّلین باران یا تا برداشت محصول جنس را تحویل مى‌دهم، چون مدّت کاملًا معلوم نشده معامله باطل است.
3. پیش از آن که خریدار و فروشنده از هم جدا شوند، خریدار باید تمام مبلغ کالای خریداری شده را به فروشنده بدهد و چنانچه بخواهد مبلغ کالای خریداری شده را به صورت قسطی بدهد، صحیح نیست (1) بنابر این پیش خرید آپارتمان یا خودرو به صورت قسطی باطل است مگر اینکه از قرارداد صلح یا شراکت و مانند اینها استفاده کنند. (اینکه برخی از شرکتهای داخلی خودرو ثبت نام می کنند و در دو یا چند قسط مبالغی از فرد دریافت می کنند معامله سلف (پیش فروش) نیست که البته صرفا بازی با الفاظ نیست و بر این مسائل آثاری مترتب است). (2)
توصیه می شود که برای اطلاع از جزئیات با کارشناس مسائل شرعی مشورت صورت بگیرد؛ می توانید در این زمینه با تلفن 05132020 که به صورت شبانه روز پاسخگویی می کند نیز بهره ببرید.
خداوند متعال به همه ما برکت در مال و عمر عنایت فرماید به حرمت صلوات بر محمد و آل محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) جهت اطلاع: اگر مقداری از قیمت را بدهد معامله به همان مقدار صحیح است ولی با توجه به اینکه افراد هدفشان کل آپارتمان است یا تمام وسیله است؛ لذا نسبت به مابقی آپارتمان یا کالا باطل است.
(2) (اجوبه الاستفتائات س 1597و 1598 ؛ رساله مراجع م 2112)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم—بسم الله الرحمن الرحیم---
خداوند درباره خمس می فرماید: وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَیءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِی الْقُرْبَی وَالْیتَامَی وَالْمَسَاکِینِ وَابْنِ السَّبِیل إِنْ کُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ: بدانید که هر غنیمتی به دست شما رسید یک پنجم آن برای خدا و پیامبر و برای خویشاوندان [او] و یتیمان و بینوایان و در راه ماندگان است، اگر به خدا و آنچه در روز فرقان بر رسولش نازل کرد ایمان دارید(آیه 41 انفال)
1- در این آیه تأکیدهای ادبی متعددی وجود دارد: واعلموا، انّما، مِن شیءٍ، فَإنّ، لِلّه، إن کنتُم آمَنتُم که اهمیت بالای خمس را می‌رساند.
2-معنای لغوی «غُنم» هر سود و منفعتی است که به دست انسان برسد، چه منفعت کسب باشد چه غنیمت جنگی یا هر سود دیگری.( مفردات، ج1، ص615؛ التحقیق، ج7، ص271.)
3-برخلاف آنچه احیاناً گمان مى شود این غنیمت تنها غنیمت جنگى نیست، گرچه آیه خمس در ضمن آیات جنگ آمده، زیرا اولًا لغت غنیمت تمام بهره ها را در بردارد، و ثانیا آیاتى مانند( فَعِنْدَ اللَّهِ مَغَانِمُ کَثِیرَة) غنیمتهایى بسیارى را هم از طرف خدا مقرر داشته، و آیا خدا هم جنگ مى کند تا غنیمتى جنگى داشته باشد؟! ومثلا :امام علی( علیه السلام ) از کلمه غنیمت استفاده کرده و فرموده است: اغتنم المهل : فرصت ها و مهلت ها را غنیمت بشمارید(خطبه 76 نهج البلاغه) وپیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود: خمس از هر چه انسان مالک شود اخراج می‌گردد(جامع الاحادیث، ج 8، ص 546)
4-علت خمس: امام صادق علیه السلام می‌فرماید: به راستی خداوندی که خدائی جز او نیست چون زکات را برای ما حرام کرده خمس را برای ما قرار داده است پس زکات را بر ما حرام کرده و خمس را برای ما (دادن خمس به ما) واجب کرده است(وسائل، ج 6، ص 337)
5-فلسفه خمس: امام رضا علیه السلام فرمود: «انَّ الْخُمْسَ عَوْنُنا عَلى دینِنا وَ عَلى عَیالاتِنا وَ عَلى مَوالینا؛ همانا خمس کمکى بر دین (و اهداف دینى)، خاندان و دوستان ماست»(جامع احادیث الشیعه، ج 8، ص 581)
6-مصرف خمس: در راه مصالح مسلمانان، توسعه و ترویج فرهنگ و معارف اسلامى، مصرف کند. از این رو، اداره شئون مقام ولایت و رهبرى، تقویت مراکز دینى و اسلامى، تقویت بنیه اقتصادى حکومت اسلامى، تضمین استقلال آن، رفع محرومیت ها و نیازمندى هاى جامعه (به ویژه سادات) و... از آثار و برکات خمس خواهد بود
خداوند توفیق عمل به دستورات دین را به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی حضرت صادق علیه السلام می فرمایند: إِنَّ أَشَدَّ مَا فِیهِ النَّاسُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَنْ یَقُومَ صَاحِبُ الْخُمُسِ فَیَقُولَ یَا رَبِّ خُمُسِی...
سخت ترین و شدیدترین حالی که در روز قیامت به مردم دست می دهد آن است که مستحقان خمس برخیزند و بگویند: پروردگارا خمس ما را از کسانی که خمس پرداخت نکرده اند بگیر. (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج1، ص: 547)
توضیحات
امشب بنا داریم چند نکته کوتاه درباره سال خمسی بیان کنیم:
1. کسی که دارای درآمد است، از جهت شرعی سال خمسی او مشخص است هر چند تا به حال محاسبه خمس نداشته، و از آنجایی که در ملاک شروع سال خمسی بین مراجع تفاوت فتوی وجود دارد، هر شخصی باید طبق نظر مرجع تقلیدش عمل کند مثلا کسی که مقلد امام خامنه ای است و حقوق بگیر است، سال خمسی او زمان امکان دریافت اولین حقوقش بوده است ، که تا یک سال بعد همان تاریخ انتهای سال خمسی او می باشد و لازم است آنچه از درآمدهایش در انتهای سال خمسی باقی مانده، خمسش را پرداخت کند. مثلا فرض کنید کسی اول بهمن سال 1399 در جایی مشغول به کار می شود و در آغاز اسفند همان سال حقوقش واریز می شود که در این مثال اول اسفند سال خمسی او می شود (یک اسفند 99) حالا تا اول اسفند 1400 (در بین این یک سال) اموالش را خرج می کند در اول اسفند 1400 باید خمس اموالش را بپردازد. مثلا اگر دو میلیون در حسابش باقیمانده خمس آن را به نماینده مرجع تقلیدش بپردازد. (1)
2. حالا اگر شخصی چند سالی از درآمد و زندگی او گذشته و تا حالا حساب سال نداشته اند لازم است برای محاسبه خمس به نماینده مرجع تقلیدش مراجعه کند که نسبت به موارد مشکوک نماینده مرجع با وی مصالحه می کند. (فتوی یا احتیاط)(2)
احکام و مسائل شرعی مخصوصا مسائل خمس بسیار دقیق و جزئی است که می توانید برای پرسش سوالات از سامانه تلفنی 05132020 که به صورت شبانه روزی آماده پاسخگویی به سوالات شرعی و دینی شما زائرین و مجاورین محترم می باشد بهره مند شوید.
خداوند توفیق انجام وظیفه شرعی را به همه ما عنایت فرماید به برکت صلواتی بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (توضیح المسائل مراجع م 1765و م 1760)
(2) (رساله مراجع م 1797 ؛ اجوبه الاستفتائات س 928)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم-
امام باقر (علیه السلام) فرمودند:... وإن من علاماتِ خروجِه خروجُ السفیانیِّ من الشام وخروجُ الیمانیِّ [من الیمن] ومنادٍ ینادی مِن السماءِ: از نشانه های خروج امام مهدی (عجّل الله فرجه) خروج سفیانی از شام وخروج یمانی [از یمن] وندادهنده ای است که از آسمان ندا می دهد( کمال الدین، ص۳۲۸، باب۳۲، ح۷)
برای ظهور امام عصر( عجل الله تعالی فرجه الشریف ) 2گونه علامت وجود دارد:علائم غیرمتصل و غیر حتمی ظهور(حدود هزار علامت) ؛ و علائم متصل و حتمی ظهور(5 علامت)؛ که یکی از مهمترین علائم ظهور، قیام سیدیمانی از یمن(صنعاء) در همان سال ظهور(9ماه تا 15 ماه قبل ظهور) است که به ظهور پیوسته است
نکاتی درباره سید یمانی:
1- سید یمانی از یمن(صنعاء) است نه از عراق، افغانستان و ایران (کمال الدین، ص۳۳۱+ مختصر اثبات الرجعه، ص455+ الفتن، ص۱۷۴)
2- یمانی قیامش متصل به ظهور است و فقط چند ماه با ظهور همگانی امام فاصله دارد نه اینکه مثلا 20 سال فاصله باشد(الغیبه نعمانی، ص۳۱۶)
3- قیام یمانی و سید خراسانی(که هر دو طرفدار امام هستند) و خروج سفیانی از شام(دشمن امام) همزمان و نزدیک به هم و پیوسته است نه اینکه فاصله داشته باشد(الغیبه للنعمانی، ص۲۶۲ باب۱۴، ح۱۳+ الغیبه للطوسی، ص۴۴۶+ کمال الدین، ص۳۲۸، باب۳۲، ح۷.)
4- یمانی سید است(نه کسی که سید نباشد و به دروغ عمامه سیاه ببندد) و از نسل زید بن علی(فرزند امام سجاد) است و از طرفی امام زمان( علیه السلام )از نسل امام باقر( علیه السلام ) برادر زید هست و مطمئنا فرزند امام( عجل الله تعالی فرجه الشریف )، نمیتواند فرزند زید باشد( فلاح السائل، ص۱۷۱)
5- اسم یمانی در روایات (منصور،حسین) است نه اسم دیگری مثل احمد-البته قطعی نیست-(بحار، ج۵۱، ص۱۶۲ و معجم احادیث الامام المهدی ( علیه السلام )، ج۳، ص۲۷۵)
خداوند ما را از فتنه های آخرالزمان نجات دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
امام صادق علیه السلام: صدقةُ درهم افضل من صیام یوم
یک درهم صدقه دادن ثوابش از یک روز روزه مستحبى بیشتر است. من لا یحضره الفقیه ج 2 ، ص 84 ، ح 1794.
توضیحات
چند نکته کوتاه درباره قرض الحسنه یا قرض دادن:
1. یکی از کارهای پسندیده که در اسلام نسبت به آن تاکید زیادی شده است، قرض الحسنه یا قرض دادن، می باشد مخصوصا قرض دادن به کسی که نیاز دارد. حتی در روایات وارد شده که ثواب قرض دادن از صدقه بیشتر است. (1)
2. اگر به کسی قرضی داده شود و در ضمن قرض به صورت صریح یا ضمنی شرط سود و منفعت شود حرام است و معنای شرط سود این است که قرض گیرنده ملزم به پرداخت سود باشد که اگر سود را پرداخت نکند مورد اعتراض قرض دهنده قرار می گیرد. حتی اگر مقدار سود را معین نکند و بگوید هر چه دوست داری پرداخت کن، باز هم ربا محسوب می شود. (2)
3. اگر بدهکار غیر از ضروریات زندگی اش (مثل منزل و وسایل زندگی و ...) چیزی اضافی نداشته باشد تا قرض خود را در زمان خودش بپردازد، بر طلبکار حرام است که با مطالبه و خواستن طلب، او را در تنگنا و زحمت قرار دهد؛ بلکه واجب است او را تا توانایى پیداکردن مهلت بدهد. (3)
سامانه پیامکی 30002020 آماده پاسخگویی و خدمت می باشد که می توانید سوالات خویش را به این سامانه ارسال کرده و جواب را دریافت کنید.
خداوند متعال توفیق کسب روزی حلال به همه عنایت کند به برکت صلوات بر محمد و ال محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) (تحریر الوسیله، کتاب القرض م1و 2 ؛ منهاج الصالحین ج2 م1002 و 1003)
(2) (رساله مراجع، مساله 2283 ؛ تحریر الوسیله، کتاب قرض م 9 ؛ منهاج الصالحین ج2 م 1011)
(3) تحریر الوسیلة، کتاب الدّین و القرض، القول فی احکام الدین، م۱۶؛ ناصر مکارم شیرازی، توضیح المسائل، م۱۹۴۳؛ سیدعلی سیستانی، منهاج الصالحین، ج۲، م۱۰۰۰.
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم
برخی اعمال باعث میشود که نماز قبول نشود که برخی ذکر میشود:
1-ایمان نداشتن به امام زمان( عجل الله تعالی فرجه الشریف )
امام باقر ( علیه السلام ) فرمودند: "کسی که به وجود امام زمانش اعتقاد نداشته باشد نمازش قبول نمی‌گردد" (کافی، ج1، ص449)
2-سبک شمردن نماز :
پیامبر اعظم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمودند: "چه بسا شخصی پنجاه سال نماز میخواند ولی یک نمازش قبول نمیشود؛ چون نمازش را سبک می‌گیرد و نمازی که سبک شمرده شود قبول نمی‌گردد". ( کافی، ج 3، ص 269)
3- نداشتن حضور قلب:
امام صادق( علیه السلام ) فرمود:همانا از نماز انسان، نصفش، ثلثش، ربعش یا خمسش بالا برده می شود و آن مقداری از نماز که توجّه قلبی داشته باشد بالا برده می شود.»( بحارالانوار، ج 84، ص 238)
4-.ریا و خودنمایى در نماز
امام صادق( علیه السلام ) فرمودند: "در روز قیامت بنده‌اى را مى‌آورند که اهل نماز بوده و خود نیز چنین ادعا می‌کند. به او مىگویند: تو برای آن نماز خواندی که تو را ستایش کنند؛ پس به فرشتگان دستور مىرسد او را به سوى آتش ببرند، پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرموده‌اند: کسى که براى خودنمایى نماز بخواند، مشرک است. (تفسیر قرطبى ، ج 10، ص 71)
5- مردانی که زنانشان را آزار دهند و زنانی که شوهرانشان را آزار می دهند نمازشان قبول نمیشود(وسائل،ج 20 ،ص 163)
البته این بدان معنا نیست که شخص چه نماز بخواند و چه نخواند، فرقی نداشته باشد؛ در واقع اگر چنین کسی نماز را نیز ترک کند دو گناه بزرگ را انجام داده است؛ یکی شراب‌خواری و دیگری ترک نماز؛ بلکه این روایت به این معناست که ارزش و تأثیر آن نماز پایین آمده است.
خداوند اعمال ما را به کرمش قبول بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
امشب بنا دارم نسبت به شک در رکعت 3 و 4 و نماز احتیاط نکاتی بیان کنم:
1. برخی از شکها در رکعات نماز هست که سبب واجب شدن نماز احتیاط میشود، مثل شک بین 3 و 4 در نماز چهار رکعتی که دستور این است که نمازگزار بنا را بر 4 بگذارد و در همان رکعت، نماز را تمام کند و بعد از نماز یک رکعت نماز احتیاط بخواند.
2. نماز احتیاط به این صورت است که اگر نمازگزار بخواهد یک رکعت نماز احتیاط بخواند، باید فورا بعد از سلامِ نماز، نیت نماز احتیاط کند و سپس تکبیر بگوید و حمد را بخواند و به رکوع برود و دو سجده کند و بعد از دو سجده، تشهد و سلام را بخواند و اگر وظیفه اش دو رکعت نماز احتیاط است بعد از دو سجده‌ی رکعت اول نماز احتیاط، یک رکعت دیگر مثل رکعت اول بجا آورد و بعد از دو سجده‌ی رکعت دوم، تشهد و سلام را بخواند. (2)
3. نماز احتیاط، سوره و قنوت ندارد و نباید نیتِ نماز احتیاط را به زبان آورد، و باید (فتوا یا احتیاط) حمد، حتی بسم الله آن را آهسته بخواند. (3)
زائرین و مجاورین محترم می‌توانید سوالات دینی خود را با ذکر نام مرجع تقلیدتان به سامانه 30002020 پیامک کرده و پاسخ را مطابقِ نظر همان مرجع دریافت کنید.
خداوند متعال ما را با اقامه کنندگان نماز محشور کند، به برکت صلوات بر محمد و اله محمد
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع م 1199)
(2) (رساله مراجع م 1215)
(3) (سیستانی: احتیاط مستحب بسم الله آهسته خوانده شود.) (رساله مراجع م 1216)
گفتار روز
توضیحات
سلام علیکم-بسم الله الرحمن الرحیم
برخی اعمال باعث میشود که نماز قبول نشود که برخی ذکر میشود:
1-غیبت مرد یا زن مسلمان، مگر این که غیبت شونده او را ببخشد.
پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم )فرمود : هر کس غیبت مرد یا زن مسلمانی را بکند تا چهل روز نمازش قبول نمیشود مگر اینکه آن شخص او را ببخشد. (جامع السعادات، ج ۲، ص ۲۳۴)
2-قطع رابطه با برادر دینی
پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم )به ابوذر فرمودند: "ای ابوذر مبادا با برادر دینی‌ات قطع رابطه کنی که در این صورت هیچ عملی از تو پذیرفته نمیشود". (مکارم الاخلاق، ص ۵۵۴)
3- .نگاه تند و خشم آلود به والدین
امام صادق ( علیه السلام ) : هر کس به پدر و مادرش از روی غضب نگاه کند، خدا هیچ نمازی را از او قبول نمی‌کند، اگر چه آنها در حق او ستم نیز کرده باشند. (کافى ، ج 2 ، ص349)
4-.کسی که (عمداً) لقمه حرام بخورد، تا چهل شب نماز او قبول نمی شود. (بحارالانوار، ج 66، ص 313)
5-نماز آدم شرابخوار تا چهل روز پذیرفته نیست. (بحارالانوار، ج 84، ص 317)
البته این بدان معنا نیست که شخص چه نماز بخواند و چه نخواند، فرقی نداشته باشد؛ در واقع اگر چنین کسی نماز را نیز ترک کند دو گناه بزرگ را انجام داده است؛ یکی شراب‌خواری و دیگری ترک نماز؛ بلکه این روایت به این معناست که ارزش و تأثیر آن نماز پایین آمده است.
خداوند اعمال ما را به کرمش قبول بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
