سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. در روایت است یکى از تجار فارس به امام رضا علیه السلام نامه نوشت و اذن در خمس را درخواست کرد (حضرت خمس مالش را به او ببخشد)، حضرت در جوابش مرقوم فرمودند: إنَّ ٱلْخُمْسَ عَوْنُنَا عَلَی دِینِنَا ... فَلَا تَزْوَوْهُ عَنَّا وَ لَا تُحَرِّمُوا أنْفُسَکُمْ دُعَائَنَا.
پرداختخمس کمکی در (تبلیغ) دینمان است (در ادامه حضرت فرمودند) پس از آن دریغ نکنید و خودتان را از دعای ما محروم نسازید.(وسائل، ج9، ص 538 )
خمس یکی از عبادت های مالی است که باید به قصد قربت و انجام دستور خدا انجام شود. اداء خمس آثار و برکاتی دارد و یکی از برکات خمس این است که مشمول دعای ائمه اطهار علیهم السلام می شویم. در برخی از روایات خمس باعث پاک شدن اموال ذکر شده است و بالعکس کوتاهی در ادای خمس مال را ناپاک می کند که مصرف آن گناه است و جایز نیست (نظر مشهور فقهاء).
چند نکته درباره احکام خمس:
1.یکی از واجبات مالی پرداخت خمس است و هر فردی که دارای درآمدی است هر مقداری از درآمدش که در بین سالخمسی صرف نیازها و مخارج حلال زندگی شده که مطابق شأن فرد بوده مانند خوراک و پوشاک ومسکن و اثاثیه منزل، خمس ندارد اما آنچه از در آمد در سر رسید سال خمسی باقی میماند باید یک پنجم را به عنوان خمس بدهد؛ فرقی نمیکند آنچه باقی مانده پول پس انداز شده یا مواد غذایی داخل منزل باشد.
2.داشتن بدهکاری یا قسط بانکی نمیتواند بهانهای برای پرداخت نکردن خمس باشد چرا کهبرخی از افراد هر چند بدهکار باشند با توجه به مختلف بودن بدهکاریها و احکامش ،باید خمس موجودی خود را پرداخت کنند، مثلا فردی که بابت توسعه در کار و کسب درامد بیشتر از نیاز زندگی بدهکار باشد این بدهی سبب نمیشود که خمس درامدی که از سال خمسیش زیاد آمده پرداخت نکند.
رساله مراجع مساله 1765و1790و1791و1792، .(اجوبه س924- تبریزی س882- جامع المسائل فاضل ج1 س902- جامع الاحکام صافی ج1 س773-774؛ امام تحریر الوسیله کتاب الخمس– نوری م1748- احکام الواضحه فاضل ص303 – هدایه العباد صافی م1620- مناج سیستانی ج1/392 خویی، وحید منهاج ج1/348 و جامع المسائل ج1 س645)
خداوند متعال محبت دنیا را از دلها خارج بفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد