خداوند در قرآن یکی از عوامل گسترش اسلام را اخلاق خوب پیامبر میداند و می فرماید: فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ: به سبب رحمت خداست که تو با آنها این چنین خوشخوى و مهربان هستى. اگر تندخو و سختدل مىبودى از گرد تو پراکنده مىشدند(آیه 159 آل عمران)
1-اخلاق خوش پیامبر(ص): شکی نیست که یکی از مهمترین عوامل پیشرفت اسلام، اخلاق نیکو و برخورد متین و ملایم پیامبر اکرم(ص) با مردم بود. وجود رسول خدا(ص) براى همه مردم مایه رحمت بود و هیچکس را به سبب رنگ و جنس از شمول آن مستثنى نمی کرد.قرآن نیز در تعریف از اخلاق پیامبر(ص) می فرماید: إِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِیمٍ: تو اخلاق عظیم و برجستهای داری!(آیه 4 قلم)
2- عامل دوم گسترش اسلام قرآن کریم است: طلوع اقتدار اسلام در مدینه و با تلاوت قرآن بوده است. تأثیر همه جانبه قرآن در ساکنان مدینه تا به آنجا بود که رسول خدا(ص) فرمود: مدینه با قرآن گشوده شد.»( فتوح البلدان ص 21.)
قرآن در دو شکل «محتوایی» و «شکلی» تأثیرگذار بوده است. پیامهای قرآنی در بعد محتوایی، مشرکان را در برابر دعوت به اسلام خلع سلاح کرد، و عامل صوری، یعنی نظم آهنگین قرآن، زیبایی و شور انگیزی، ادبیات قوی و شیوایی آن بر جذابیّت پیامهای قرآن میافزود.
"سوید بنصامت" شاعرزبردست مشرکین میگوید: «محمّد نه ساحر است، نه شاعر و نه کاهن. به خدا قسم کلام او شیرینی خاصی دارد. ریشههای کلامش پر برکت و شاخههای آن پر میوه است، سخنی بالاتر از آن نیست.( سیره ابن هشام، ج 1، ص 288 و 289.)
3-دعوت و تبلیغ: پیامبر(ص)در کار تبلیغ اسلام تحرک داشت. به طائف سفر کرد، در ایام حج در میان قبایل می گشت و تبلیغ می کرد، یک بار امام علی علیه السلام و بار دیگر معاذ بن جبل را به یمن برای تبلیغ فرستاد، مصعب ببن عمیر را پیش از آمدن خودش برای تبلیغ مردم مدینه به مدینه فرستاد، گروه فراوانی از یارانش را به حبشه فرستاد.
در حدود صد نامه به شخصیتهای مختلف(مثل سران کشورهای جهان) نوشته و پیامبری خود را اعلام و آنها را به دین اسلام دعوت کردند(وحی و نبوت شهیدمطهری، ص141)
خداوند ما را جزء مبلغین واقعی اسلام قرار دهد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد